نوشتهٔ نهاد طوبالیان | 2025-05-08

بیروت -- با اینکه علت انفجار مرگبار ششم اردیبهشت در یکی از بنادر اصلی بندرعباس هنوز مشخص نیست، رژیم ایران و دیگران سهل‌انگاری و عدم رعایت مقررات ایمنی را از عوامل اصلی دانسته‌اند.

تلفات این انفجار -- که از نظر گستره و شدت یادآور انفجار مرگبار بندر بیروت در سال ۱۳۹۹ است -- هنوز معلوم نیست و رژیم ایران به پنهان کردن عمدی آمار متهم است.

مقام‌ها ابتدا ۷۰ کشته در بندر شهید رجایی گزارش کردند، اما بعداً آمار تلفات ‌را به ۵۷ تن کاهش دادند.

خبرگزاری فرانسه گزارش کرد که به‌گفتهٔ قوهٔ قضاییهٔ ایران، دلیل تغییر آمار تلفات این بوده که «مشخص شده است که اجزای پیکرهای متلاشی‌شده تعدادی از جان‌باختگان ... در کاورهای جداگانه نگهداری شده بود که در واقع این اجزا متعلق به پیکر یک نفر بوده است».

اما گمان می‌رود آمار واقعی حتی از شمارش اولیه نیز بسیار بالاتر باشد، آنچنانکه گزارش‌های رسانه‌ای نشان می‌دهد بسیاری از کارگران مهاجر ایران در این انفجار کاملاً سوخته‌اند.

ایران وایر گزارش کرد: «شاهدان و منابع محلی می‌گویند شمار واقعی قربانیان، به‌ویژه کارگران روزمزد ... به‌مراتب بیشتر بوده است.»

«بدون مدرک، بدون سابقه و بدون شاهد، این مردان از استان‌های فقیر ایران ناپدید شده‌اند -- حتی در مرگ.»

روزنامهٔ پیام ما گزارش کرد: «به‌دلیل شدت انفجار و حجم آتش‌سوزی، بعضی از اجساد ممکن است هرگز پیدا نشوند.»

پرسش‌های بی‌پاسخ

به گزارش واشنگتن پست، بندر شهید رجایی پیش‌تر نیز سابقهٔ خطاهای ایمنی داشته و بین سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ دست‌کم سه حادثهٔ مرگبار دیگر در آنجا رخ داده است.

در اسفندماه، یک کشتی چینی محموله‌ای از پرکلرات سدیم به بندر شهید رجایی تحویل داد، که از ترکیبات اصلی تولید سوخت موشک است.

شرکت امنیتی خصوصی آمبری گفت طبق گزارش‌ها، این انفجار ناشی از جابه‌جایی نادرست همین محموله بوده است.

به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، سازمان گمرک ایران بدون هیچ توضیحی «دپوی کالاهای خطرناک و مواد شیمیایی» را عامل انفجار دانسته است.

تلویزیون دولتی ایران به‌نقل از اسکندر مؤمنی، وزیر کشور، در خصوص علت حادثه گفت: «قصورهایی وجود داشته که از آن جمله عدم رعایت نکات ایمنی و همچنین پدافند غیرعامل است».

اما علت دقیق این انفجار، که در مجموعه‌ای متعلق به بنیاد مستضعفان، از زیرمجموعه‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، رخ داده هنوز مبهم است. بنیاد مستضعفان تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد.

شرکت تایدواتر میدل ایست، متصدی پایانهٔ کانتینری این بندر،‌ نیز به‌دلیل فراهم کردن «جریان درآمد برای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» و صادرات سلاح بر خلاف قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد.

سازمان عفو بین‌الملل مقام‌های ایران را به «سرکوب شرورانه» رسانه‌ها برای پنهان کردن حقیقت انفجار و شکایت کیفری علیه چند فرد و خبرگزاری متهم کرده است.

عفو بین‌الملل گفت: «سرکوب گزارش‌های رسانه‌ای نشان می‌دهد که حکومت در تلاش برای پنهان کردن حقیقت از همگان است.»

حسان قطب، مدیر مرکز تحقیقات و مشاورهٔ لبنان، به پیشتاز گفت: «سیاست‌های فریب، مسئولیت‌گریزی، پنهان کردن اطلاعات و نگه‌داشتن عامدانهٔ شهروندان در جهل بین تهران و نیروهای محور [مقاومت] آن یکسان است.»