نوشتهٔ پیشتاز | 2025-04-03

گفته می‌شود کشتی ایرانی دیگری که تحت تحریم قرار دارد با بار چینی مواد شیمیایی پیش‌ساز سوخت موشک از چین وارد بندرعباس شده و نگرانی‌های تازه‌ای دربارهٔ برنامهٔ تسلیحاتی تهران رقم زده است.

مریتایم اگزکیوتیو در دهم فروردین گزارش کرد کشتی جیران متعلق به شرکت تحریمی کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران برای پنهان کردن مسیر حرکت خود از شانگهای هیچ تلاشی نکرده است.

این نشریهٔ دریانوردی اعلام کرد این کشتی با سامانهٔ رهگیری فعال و بار پرکلرات سدیم، یکی از مواد شیمیایی اصلی در تولید سوخت موشک، مستقیماً به‌سمت ایران سفر کرده است.

نشریهٔ دیپلمات در ۱۶ بهمن گزارش کرد: «ارسال پرکلرات سدیم از چین نشانهٔ بازسازی سریع صنعت موشکی ایران از زمان حملات اسرائیل در آبان ۱۴۰۳ - البته با کمک چین - است.»

سی‌ان‌ان گزارش کرد پرکلرات سدیم تحت تحریم نیست و قابلیت تبدیل شیمیایی به پرکلرات آمونیوم دارد، که یک فراوردهٔ کنترل‌شده است.

آندریا سلا، استاد شیمی معدنی در کالج دانشگاهی لندن، به این خبرگزاری گفت: «پرکلرات‌ها دامنهٔ کاربرد نسبتاً محدودی دارند.»

وی افزود جدا از تولید پیشران راکت، وسایل آتش‌بازی و سوخت، «موارد متفرقهٔ چندان زیادی وجود ندارد» که بتوان جزء کاربرد محموله‌های چینی دانست.

او خاطرنشان کرد با افزایش کنترل پرکلرات‌ها در غرب، چین به یکی از تأمین‌کنندگان ثانوی بزرگ تبدیل شده است.

به گزارش مریتایم اگزکیوتیو، در صورت تأیید این موضوع، کل محمولهٔ جیران و گلبن که بیشتر از یک ماه پیش وارد ایران شده است می‌تواند مواد اولیهٔ کافی برای تأمین سوخت حدود ۲۵۰ موشک میان‌برد را تأمین کند.

شبکهٔ تأمین

در اسفند ۱۴۰۰، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده یکی از عوامل ایرانی به‌نام محمدعلی حسینی را به‌دلیل استفاده از تأمین‌کنندگان چینی برای تهیهٔ پیشران موشک بالستیک و مواد مرتبط از طریق اسناد کشتی‌رانی جعلی تحریم کرد.

این وزارتخانه شرکت پارس بنای صدر را نیز به‌دلیل ایفای نقش واسطهٔ اصلی در تهیهٔ قطعات چینی سانتریفیوژ به‌کاررفته در تولید پیشران موشک برای شرکت صنایع شیمیایی پارچین -- زیرمجموعهٔ سازمان صنایع دفاع رژیم -- در فهرست سیاه قرار داد.

ایالات متحدهٔ آمریکا فشار بر شبکه‌های دریانوردی تهران را افزایش داده است، که از آن جمله نفتکش‌های «ناوگان سایه‌ای» رژیم برای ارسال نفت تحریمی به خریداران آسیایی عمدتاً در چین و کشتی‌های ارسال سلاح برای حوثی‌های یمن هستند.

در آبان ۱۴۰۱، نیروهای ایالات متحده یک کشتی حامل ۷۰ تن پرکلرات آمونیوم و ۱۰۰ تن کود اوره را در مسیر یمن در خلیج عمان توقیف کردند.

دریابان برد کوپر از ستاد فرماندهی مرکزی نیروهای دریایی ایالات متحده در آن زمان گفت: «این مواد منفجره حجم عظیمی داشت و برای تأمین سوخت بیش از ده موشک بالستیک میان‌برد بسته به اندازهٔ آنها کافی بود.»

چین و جمهوری اسلامی هیچ‌کدام عضو نظام کنترل فناوری موشکی نیستند، که یک توافق غیررسمی میان ۳۵ کشور عضو است و موضوع آن محدودسازی تجارت قطعات و مواد سوخت موشک است.