نوشتهٔ نهاد طوبالیان | 2024-02-16

بیروت -- بعضی از منابع به الفاصل، رسانهٔ وابسته به پیشتاز، می‌گویند تصمیم حساب‌شدهٔ حزب‌الله برای استقرار دفاتر، مراکز فرماندهی و انبارهای سلاح خود در مناطق مسکونی پرجمعیت خطری فزاینده برای مردم لبنان به‌شمار می‌رود.

از زمان آغاز جنگ اسرائیل و حماس در روز ۱۵ مهرماه، ساکنان مناطق تحت سلطهٔ حزب‌الله در لبنان نسبت به وجود این انبارها و دفاتر در محله‌هایشان بیش از پیش ابراز نگرانی کرده‌اند.

طبق گزارش‌های رسانه‌ای مختلف، حدود ۳۰ انبار سلاح حزب‌الله در سراسر کشور وجود دارد که در آن موشک‌های میان‌برد ایرانی تولید، نگهداری و پرتاب می‌شود.

و آنچه حس خطر را بیشتر کرده این است که بسیاری از مقام‌های ارشد حماس تحت حفاظت حزب‌الله در لبنان زندگی می‌کنند، آنچنانکه اسامه حمدان، از مقام‌های حماس، تقریباً هر روز در حومهٔ جنوبی بیروت کنفرانس مطبوعاتی برگزار می‌کند.

یک منبع آگاه با شرط محفوظ ماندن هویتش به الفاصل گفت حماس مقر لبنان خود را در حومهٔ جنوبی بیروت مستقر کرده و «با حزب‌الله هماهنگی کامل دارد».

عناصر حوثی‌های مورد حمایت ایران نیز در حومهٔ جنوبی مستقرند.

روز ۱۲ دی‌ماه، اسرائیل یک حملهٔ هوایی علیه دفتر حماس در خیابان هادی نصرالله واقع در حومهٔ جنوبی بیروت انجام داد، که طی آن صالح العاروری، از مقام‌های ارشد حماس، کشته شد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، این حمله مایهٔ شگفتی بسیاری شد، آنچنانکه شماری از ساکنان محلی گفتند اصلاً نمی‌دانسته‌اند که این دفتر در چنین خیابان شلوغی بوده است.

العاروری ۵۷ سال داشت و معاون دفتر سیاسی حماس و یکی از بنیانگذاران شاخهٔ نظامی این گروه موسوم به گردان‌های عزالدین قسام بود.

یکی از منابع حماس به خبرگزاری فرانسه گفت او اخیراً در جنبش حماس نقش «کانال یا لینک» داشته است. العاروری مرتب به ایران سفر می‌کرده است.

اهالی محلی وقتی که متوجه شدند دفتر حماس یک ساختمان معمولی در کنار یک داروخانه و شیرینی‌فروشی در خیابان هادی نصرالله را اشغال کرده است ابراز شگفتی کردند.

احمد، مرد ۴۰ ساله‌ای که در شیرینی‌فروشی نزدیک آنجا کار می‌کند، گفت: «هیچ‌کس نمی‌دانست دفتر حماس اینجاست. من صدای سه انفجار شنیدم؛ اول فکر کردم رعدوبرق است.»

انفجارهای «مرموز»

تحلیلگران می‌گویند بسیاری از انبارهای سلاح و مهمات حزب‌الله در مناطق مسکونی قرار دارد و سلسله انفجارهای این چند سال نیز گواه این مدعاست.

آن منبع ناشناس به الفاصل گفت وقوع چند انفجار «مرموز» طی این چند سال نشان می‌دهد که حزب‌الله سلاح‌ها و مهمات خود را در مناطق مسکونی جنوب لبنان نگه می‌دارد.

روز ۲۳ دی‌ماه ۱۴۰۰ انفجار بزرگی در نزدیکی هومین الفوقا در نبطیه رخ داد که منجر به آتش‌سوزی شد.

به گزارش روزنامهٔ لورین لوژور، بعضی از شاهدان انفجار گفتند عناصر حزب‌الله بلافاصله در محل حادثه حاضر شده، حلقهٔ امنیتی تشکیل داده و مانع از دسترسی به منطقه شده‌اند.

به‌گفتهٔ منابع، ظاهراً انفجار در یکی از اتاق‌های مورد استفادهٔ این حزب مورد حمایت ایران رخ داده و ممکن است کپسول‌های گاز موجود در صحنه موجب انفجار شده باشد.

طبق گزارش رسانه‌های محلی، در آذر ۱۴۰۰ انبوهی از مهمات قدیمی حزب‌الله باعث انفجار در درهٔ بقاع شده است.

به گزارش لورین لوژور، در شهریور ۱۳۹۹ نیز در ساختمانی در عین قانا، از پایگاه‌های حزب‌الله در جنوب لبنان، انفجار مرموز و قدرتمندی رخ داده است.

منبع ناشناس به الفاصل گفت: «حزب‌الله دو نوع انبار دارد؛ اولی برای سلاح‌های پیشرفته نقشی راهبردی دارد و دومی جنبهٔ تاکتیکی دارد و با تبدیل کاربری خانه‌ها به انبار سلاح [درست می‌شود].»

او با اشاره به اینکه بسیاری از ساکنان روستاها از ترس گریخته‌اند افزود این حزب مورد حمایت ایران «سلاح‌های خود را در مناطق تحت نفوذش نگهداری می‌کند و اهالی از این موضوع خبر دارند و می‌دانند که روی بشکهٔ انفجاری زندگی می‌کنند».

او خاطرنشان کرد که جنوب لبنان «سکوی پرتاب موشک‌های گراد و هدایت‌شونده» است.

منبع ناشناس گفت حزب‌الله روستای جبل ریحان در منطقهٔ جزین را نیز به یک دژ مستحکم تبدیل کرده و پایگاه بزرگی در آن احداث کرده که از مشغره در غرب درهٔ بقاع تا نباطیه را دربرمی‌گیرد.

وی افزود حومهٔ جنوبی بیروت یک انبار و مرکز فرماندهی حزب‌الله و همچنین یک سازهٔ یکپارچهٔ زیرزمینی را در خود جای داده است.

غیرنظامیان در خطرند

ناجی ملاعب، کارشناس مسائل نظامی، به الفاصل گفت: «شکی نیست که حزب‌الله انبارهای سلاح و سکوهای موشکی دارد که ممکن است در روستاهای جنوبی و حومهٔ جنوبی واقع شده باشند.»

او گفت در حومهٔ جنوبی بیروت، حزب‌الله میزبان دفاتر و رسانه‌های اعضای اتحاد موسوم به «محور مقاومت» است؛ این اتحاد از گروه‌های مسلح مورد حمایت ایران از جمله حماس و حوثی‌ها تشکیل شده است.

وی با اشاره به اینکه با حضور العاروری در حومهٔ جنوبی بیروت، جان ساکنان منطقه به خطر افتاده است، افزود: «این موضوع جان ساکنان تمامی آن مناطق را به خطر می‌اندازد».

همچنین، ساکنان می‌ترسند حزب‌الله و گروه‌های متحد آن، از جمله حماس و جهاد اسلامی فلسطین، وارد جنگ تازه‌ای با اسرائیل شوند و تبعات ویرانگری برای لبنان رقم بزنند، کشوری که در شرایط کنونی هم در بحران فرو رفته است.

از زمان آغاز جنگ اسرائیل و حماس، مرز لبنان و اسرائیل شاهد تبادل روزانهٔ آتش، عمدتاً بین ارتش اسرائیل و حزب‌الله، بوده است.

طبق آمار خبرگزاری فرانسه، دست‌کم ۲۱۸ تن در لبنان کشته شده‌اند، که بیشتر آنها نیروهای حزب‌الله بوده‌اند، اما دست‌کم ۲۶ غیرنظامی نیز در این میان جان باخته‌اند.

ملاعب گفت در اثر تبادل آتش در مرز اسرائیل، شهرهای مرزی به «سکوی پرتاب موشک» تبدیل شده و بسیاری از اهالی محلی از ترس جان و معیشت آواره شده‌اند.

ایلی محفوض، رئیس جنبش تغییر، به الفاصل گفت: «لبنان تحت اشغال امنیتی و نظامی گروه شبه‌نظامی حزب‌الله به نمایندگی از حامی مالی آن ایران قرار دارد و این موضوع همهٔ لبنان و نه فقط جنوب را به خطر انداخته است.»

محفوض افزود گفته می‌شود سکوهای موشکی و انبارهای سلاح حزب‌الله در مناطق مسکونی نگهداری می‌شود.

او به حادثهٔ واژگونی یک کامیون پر از سلاح در مردادماه اشاره کرد که در شهر کوهستانی کحاله در جادهٔ بین بیروت و درهٔ بقاع در حوالی مرز سوریه رخ داده بود.

محفوض گفت: «تا امروز هیچ‌کس افشا نکرده که [آن کامیون] از کجا آمده یا به کجا می‌رفته است.»

ام‌تی‌وی در آن زمان گزارش کرد که به‌گفته تحلیلگران مسائل نظامی، مهمات ضبط‌شده از کامیون کحاله، که متعلق به حزب‌الله بوده، سلاح‌های پیشرفته بوده است.

طی حادثهٔ مشابهی در مرداد ۱۴۰۰ نیز ساکنان خشمگین یک روستای عمدتاً دروزی در جنوب لبنان یک کامیون حامل راکت‌انداز حزب‌الله را متوقف کردند و این حزب مورد حمایت ایران را به تهدید جان غیرنظامیان متهم کردند.