نهاد طوبالیان | 2023-10-12

بیروت -- به‌دنبال تبادل آتش اسرائیل و حزب‌الله در پی حملهٔ حماس به اسرائیل از غزه، خانواده‌های لبنانی از مناطق مرزی و شهرهای جنوبی صور و بنت جبیل به‌سوی شمال و به‌سمت پایتخت گریخته‌اند.

ساکنان شهر به شبکهٔ الفاصل، رسانهٔ وابسته به پیشتاز، گفتند، هم‌زمان در بیروت، مردم به پمپ‌بنزین‌ها و سوپرمارکت‌ها هجوم بردند تا مواد ضروری را برای مواقع اضطراری تهیه کنند.

تنش‌ها در امتداد مرز لبنان و اسرائیل پس از آن افزایش یافت که گروه شبه‌نظامی فلسطینی حماس روز شنبه (۱۵ مهر) حملهٔ چند جانبه‌ای را از نوار محاصره‌شدهٔ غزه به نواحی جنوبی اسرائیل آغاز کرد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، اسرائیل با شلیک روزانه از لبنان که پس از پرتاب موشک‌های حزب‌الله به منطقهٔ مرزی مورد مناقشه در روز یکشنبه آغاز شد، به مقابله به‌ مثل پرداخته است.

گروه حزب‌الله، که مورد حمایت ایران است، روز دوشنبه اعلام کرد، سه تن از اعضای آن در حملات اسرائیل کشته شده‌اند. جنگجویان فلسطینی نیز مسئولیت یک تلاش خنثی‌شده برای نفوذ را بر عهده گرفتند.

اسرائیل گفت که روز سه‌شنبه پست‌های دیدبانی حزب‌الله را هدف قرار داده است. شاخهٔ مسلح حماس نیز شلیک راکتی را که به‌گفتهٔ یک منبع نظامی از القلیله، در منطقهٔ صور لبنان پرتاب شده بود، بر عهده گرفته است.

حزب‌الله روز چهارشنبه گفت، یکی از مواضع اسرائیل را در نزدیکی روستای ضهیره هدف قرار داده است. کمی پس از آن، آتشباری متقابل اسرائیل به زخمی‌شدن سه نفر و آسیب‌دیدن ۱۰ خانه منجر شد و ضهیره را به یک شهر ارواح تبدیل کرد.

بلال صالح ۳۲ ساله در قهوه‌خانه‌ای در ورودی روستای القلیله جنوبی نشسته بود و تازه‌ترین خبرها را در تلفن همراه خود بررسی می‌کرد.

او که دو فرزند دارد، آخرین عضو خانواده‌اش است که هنوز در این شهر باقی مانده است. برادرانش شامگاه سه‌شنبه از این شهر گریختند.

صالح که مدام گوش به زنگ هشدارهای تازه است، می‌گوید: «تقریباً دیگر کسی باقی نمانده است.»

او گفت: «مردم باک‌هایشان را پر از بنزین کردند، بچه‌ها و وسایلشان را داخل خودروهایشان گذاشتند، و به‌سرعت رفتند ... و همه چیز را رها کردند.»

وحشت مردم لبنان

تازه‌ترین مورد تبادل آتش در شرایطی انجام می‌شود که اسرائیل نیروها و تجهیزات زرهی سنگین خود را در اطراف غزه مستقر کرده است. جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، نیز گفت که واشنگتن در حال «افزایش کمک‌ها» برای اسرائیل، از جمله موشک برای سامانهٔ رهگیر گنبد آهنین آن، است.

این در حالی است که بزرگترین ناو هواپیمابر ایالات متحده که اکنون در منطقهٔ مدیترانه است، دستور گرفته است که به اسرائیل نزدیک شود.

همچنین، پس از درگیری‌های مکرر با حز‌ب‌الله در روزهای اخیر، از جمله حملات راکتی و گلوله‌باران برون‌مرزی، اسرائیل تانک‌های خود را در امتداد مرزهای شمالی مستقر کرده است.

حزب‌الله نیز در واکنش هشدار داده است که «این اقدام ... جناح‌های مقاومتی را که آمادهٔ رویارویی هستند، نمی‌هراساند.»

هم اسرائیل و هم ایالات متحده نسبت به گشودن یک جبههٔ دوم، در شرایطی که اسرائیل در حال نبرد با حماس در غزه است، به حزب‌الله هشدار داده‌اند.

دانیال هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل، گفت که این ارتش «برای هر سناریویی آماده است.»

هم‌زمان با تلفات فزاینده در اسرائیل و غزه، فضایی از تنش و وحشت از جنگی دیگر، بر لبنان سایه افکنده است.

روز دوشنبه، کاروان بزرگی از آمبولانس‌های سازمان بهداشت اسلامی وابسته به حزب‌الله در حال حرکت به‌سوی جنوب لبنان مشاهده شدند.

تارنمای «لبنان فایل» گزارش داد، حزب‌الله به خانواده‌های فرماندهان نظامی خود هم گفته است که برای رویارویی احتمالی با هرگونه وضعیت اضطراری در جبههٔ لبنان نهایت احتیاط و تدابیر امنیتی را به‌کار بگیرند.

فادی ریزک و همسرش در منطقهٔ الیسار در شهرستان جبل لبنان، به الفاصل، رسانهٔ وابسته به پیشتاز، گفتند که در یک سوپرمارکت مشغول خرید غذاهای کنسروی هستند تا «چنانچه اتفاق غیرمنتظره‌ای رخ دهد»، آماده باشند.

ریزک گفت: «ما هنوز از یاد نبرده‌ایم که حسن نصرالله، [رهبر حزب‌الله]، چگونه ما را به جنگ تیر ۱۳۸۵ کشاند.»

او یادآور شد که در آن زمان، این حزب مورد حمایت ایران دو سرباز اسرائیلی را ربود «و کشور را به جنگی کشاند که زیرساخت‌های آن را ویران کرد و صدها فرد بی‌گناه در نتیجهٔ آن کشته شدند.»

ریزک گفت: «از این که این حزب ما را درگیر جنگی کند که ما آن را نمی‌خواهیم، وحشت زیادی وجود دارد و او [نصرالله] باید بداند که اگر ما را به جنگ بکشاند، کشور را ویران خواهد کرد.»

جوزیان هارفوش، که او نیز به‌همراه دو پسرش مشغول خرید بود، به الفاصل، رسانهٔ وابسته به پیشتاز، گفت: «وحشت عظیمی از جنگی که حزب‌الله ما را به کام آن خواهد کشاند، من را فرا گرفته است.»

او گفت که چنین جنگی «آنچه را که از ما و لبنان باقی مانده است -- لبنانی که همین حالا هم در وضعیت فروپاشی قرار دارد -- از بین خواهد برد.»

اقدام مطابق دستورهای ایران

حسن قطب، رئیس مرکز مرکز پژوهش و مشاورهٔ لبنان، گفت: «فارغ از آن که وضعیت در غزه تا چه حد وخیم شود»، او تردید دارد که حزب‌الله با اسرائیل وارد رویارویی شود.

او گفت، دلیل آن این است که نقش حزب‌الله «بر اساس زمان‌بندی ایران -- و نه تحولات امنیتی مسائل فلسطینی یا واقعیت لبنان -- دیکته می‌شود.»

اسعد بشاره، نویسندهٔ سیاسی و روزنامه‌نگار، به الفاصل، رسانهٔ وابسته به پیشتاز، گفت که حملهٔ حماس به اسرائیل «بدون شک به خواسته و دستور ایران انجام شد.»

او به الفاصل، رسانهٔ وابسته به پیشتاز، گفت، این در راستای همان چیزی است که ایران از آن به‌عنوان دکترین «وحدت عرصه‌ها» یا «وحدت محور مقاومت» -- که حماس بخشی از آن است -- یاد می‌کند.

او افزود که اگر حزب‌الله در جبههٔ جنوبی در جنگ مداخله کند، لبنان «که اقتصادش همین حالا نیز فروپاشیده و تأسیسات و زیرساخت‌های فرسوده‌اش در سطح حداقلی کار می‌کنند، بهای وحشتناک و گزافی را پرداخت خواهد کرد.»

یک تحلیلگر سیاسی که نخواست نامش فاش شود به الفاصل، رسانهٔ وابسته به پیشتاز، گفت که لبنان بدترین بحران‌های سیاسی و مالی تاریخ معاصر خود را تجربه می‌کند.

به‌گفتهٔ این تحلیلگر، این کشور «نمی‌تواند در جنگی که حزب‌الله آن را به کامش بکشاند، درگیر شود؛ چرا که این امر به نابودی آن می‌انجامد.»

او افزود، لبنان «قادر به تحمل» یک جنگ جدید نیست؛ «چرا که با توجه به وضعیت اسفناک کنونی نخواهد توانست [خودش] را احیا کند.»