نوشتهٔ پیشتاز | 2023-10-25

به‌گفتهٔ ناظران، جمهوری اسلامی کاری کرده است که بسیاری از مردم عادی ایران با اصولی که قبلاً به آن اعتقاد داشتند، به مخالفت برخیزند.

آنها می‌گویند، اقدامات و تبلیغات رژیم باعث شده است که بسیاری از مردم عادی ایران مسائل را سیاه و سفید تلقی کنند. به‌طوری که به‌گفتهٔ آنها، بسیاری نسبت به غیرنظامیان فلسطینی در بحبوحهٔ یک بحران انسانی حس ترحم چندانی ندارند.

فرح، زن ایرانی ۷۲ ساله‌ای که ساکن مشهد است، می‌گوید: «من بیست و چند ساله بودم که انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ رخ داد. من از زمان کودکی تا سال ۱۳۶۰، یک مسلمان مؤمن بودم، نماز و روزه را به‌جا می‌آوردم، و نسبت به هموطنان مسلمانم احساس همدردی داشتم.»

او افزود: «اما نهایتاً از شعارها و تبلیغات رژیم، از شنیدن دربارهٔ مسلمانان سراسر جهان و اینکه ما چگونه لازم است که به آنها کمک کنیم، و از تبلیغات طرفدار فلسطینی‌ها خسته شدم. من با همهٔ اینها مخالف هستم.»

او به پیشتاز گفت: «شنیدن تبلیغات مستمر رژیم حامی حماس در این روزها درست مانند شنیدن کشیده‌شدن میخ روی تخته‌سیاه است و من از آن منزجر شده‌ام.»

فرح که اهل شهر و ساکن شهری است که اکثر شیعیان آن را مقدس می‌دانند، می‌گوید، شنیدن تبلیغات چند‌دهه‌ای رسانه‌های وابسته به رژیم دربارهٔ این که نسبت به فلسطینی‌ها باید چه حسی داشته باشد، سبب شده است که او و بسیاری از بستگان، دوستان، و افرادی که می‌شناسد، مخالف آنها شوند.

پشتیبانی از اسرائیل

در جریان جنگی که پس از حملهٔ مرگبار حماس به اسرائیل در روز ۱۵ مهر به‌راه افتاده، هشتگ‌هایی مانند «ایرانی‌ها در کنار اسرائیل ایستاده‌اند» در شبکهٔ اجتماعی ایکس (که قبلاً توییتر نامیده می‌شد) فراگیر شده است.

گروه‌هایی از ایرانیان خارج از کشور نیز در چندین شهر گردهم آمده‌اند تا دیدگاه‌های ضد‌حماس و حمایت‌شان را از دولت و مردم اسرائیل به نمایش بگذارند که از آن جمله می‌توان به گردهمایی گروه قابل توجهی از ایرانیان در روز ۲۱ مهر در ملبورن استرالیا اشاره کرد.

در این تجمعات، ایرانیان پرچم‌های اسرائیل و پرچم شیر و خورشید ایران -- پرچم رسمی ایران تا سال ۱۳۵۷ -- را در دست دارند تا همبستگی خود را با تل‌آویو و اسرائیلی‌ها نشان دهند.

احساسات ضد فلسطینی بسیاری از مردم عادی ایران نسبت به غیرنظامیان در نوار غزه شگفتی برخی از غیر‌ایرانیان را برانگیخته است.

یک روزنامه‌نگار مقیم تهران که نخواست نامش فاش شود، گفت که تبلیغات ضدغربی جمهوری اسلامی و حمایت کورکورانه از نیروهای شبه‌نظامی در خاورمیانه بر بسیاری از افراد جامعه تأثیری مخالف اثر مورد نظر رژیم داشته است.

او به پیشتاز گفت: «برعکس، این امر در واقع سبب شده است که حمایت از طرف دیگر افزایش یابد، تا جایی که بسیاری از شهروندان عادی این روزها نیروهای اسرائیلی را تشویق می‌کنند.»

شعارهایی در مخالفت

هفتهٔ گذشته ویدیویی از چند پسر نوجوان در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شد. در این ویدیو این پسران نوجوان در یک مدرسه دیده می‌شدند و دقیقاً برعکس شعاری که به آنها گفته می‌شد را سر می‌دادند.

مسئولان مدرسه به دانش‌آموزانی که قبل از رفتن به کلاس‌هایشان در حیاط مدرسه صف ایستاده بودند، می‌گفتند که شعار «مرگ بر اسرائیل» بدهند.

اما در حالی که نیمی از دانش‌آموزان کاری که به آنها گفته بود را انجام می‌دادند، نیمی دیگر شعار «مرگ بر فلسطین» می‌دادند.

آرمان، دانش آموز ۱۷ سالهٔ اهل کرج، می‌گوید: «درس‌ها و سرفصل‌های درسی ما به‌ویژه این روزها، ضدغرب و ضداسرائیل است.»

او گفت: «اما ما می‌دانیم که حتی اکثر آموزگارانی که این مطالب را آموزش می‌دهند به آنها اعتقاد ندارند. در واقع اکثر آنها با آن مخالف هستند.»

«این چیز جدیدی نیست. همیشه در مدرسه به ما یک چیز یاد داده‌اند و در خانه چیزی کاملاً متفاوت، و حتی دقیقاً برعکس آن را. اکثر ما در خانه، شبکه‌های فارسی‌زبان [خارج از کشور] یا کانال‌های غربی را از طریق تلویزیون‌های ماهواره‌ای تماشا می‌کنیم.»

او گفت: «بیشتر والدین ما مخالف رژیم هستند، بنابراین ما به دریافت دو نوع پیام مختلف عادت کرده‌ایم. همچنین عادت داریم آن‌چه را که دربارهٔ سیاست، از جمله سیاست جهانی، به ما می‌گویند یا یاد می‌دهند، نادیده بگیریم.»

تفاوت فاحش میان لفاظی‌های رژیم جمهوری اسلامی با دیدگاه‌ها و احساسات مردم عادی ایران برای کسانی که در سه دههٔ گذشته امور ایران را از نزدیک دنبال کرده‌اند، مفهومی آشناست.

پس از بنیانگذاری جمهوری اسلامی در پی انقلاب ۱۳۵۷ و در حالی که اکثر ایرانیان به آن مشروعیت بخشیده بودند، عموم مردم جامعه با کوهی از وعده‌های عمل‌نشدهٔ رژیم مواجه شدند.

مردم ایران با وضعیت اقتصادی که مدام وخیم‌تر می‌شود، روابط تلخ با غرب، محدودیت‌های شدید بر آزادی‌های فردی، جنگ هشت‌ساله، و مصائب دیگر مواجه بوده‌اند.

این‌ها همه زندگی را در اوایل دههٔ ۱۳۶۰ برای ایرانیان دشوار کرده بود و با گذشت زمان شرایط دشوارتر شده است.

تحریف حقایق

آرش، که ۶۱ ساله و دبیر تاریخ در دبیرستانی در تهران است، می‌گوید که مسئلهٔ فلسطینی‌ها همیشه برای رژیم از ایران و ایرانیان مهم‌تر بوده است.

«آنچه من در کلاس‌های تاریخ تدریس می‌کنم، نسخهٔ تحریف‌شده‌ای از تاریخ است که حکومت ایران قصد دارد آن را به‌زور وارد افکار نوجوانان کند. بخشی از این تحریف، نسخهٔ تبلیغاتی جنگ در خاورمیانه است.»

او به پیشتاز گفت: «آنچه در مدرسه مجبور به تدریس آن هستیم، هیچ‌گونه نکات دقیق و ظریفی ندارد و قطعاً واقعی نیست. این تاریخی است که بر اساس اصول جمهوری اسلامی تفسیر شده است و مبتنی بر فرضیه‌هایی است که رهبری نیروی تجلیل‌شده در کشور به آن باور دارد.»

آرش افزود: «این نیرو، یعنی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، که به‌شدت مورد حمایت علی خامنه‌ای، رهبر ایران، است، قدرت واقعی حاکم بر ایران است و ما ناچاریم به آن باور داشته باشیم، دربارهٔ آن آموزش دهیم، و عملاً کودکان را شست‌وشوی مغزی دهیم تا آنها نیز به آن ایمان بیاورند.»

او به پیشتاز گفت که رژیم نه‌تنها بسیاری از آزادی‌ها و حقوق فردی را از مردم خود سلب کرده، بلکه بسیاری از ایرانیان را از برخی از احساسات و عواطف انسانی‌شان نسبت به برخی از همنوعان خود محروم کرده است.