نوشتهٔ پیشتاز | 2023-10-05

طبق گزارش‌ها، یک دختر نوجوان ایرانی که توسط «پلیس امنیت اخلاقی» به‌داخل قطار متروی تهران هل داده شده و از ناحیهٔ سر ضربه خورده است، تا روز پنجشنبه (۱۳ مهر) همچنان در کما به‌سر می‌برد؛ گزارش‌های متناقض و گمانه‌زنی‌های متفاوتی دربارهٔ این حادثه وجود دارد.

به‌گفتهٔ سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، آرمیتا گراوند شانزده ساله صبح روز یکشنبه پس از آنکه هوشیاری خود را در اثر «حملهٔ شدید پلیس امنیت اخلاقی» از دست داده به بیمارستان فجر تهران منتقل شده است.

این گروه حقوق بشری متمرکز بر مسائل کردها ضمن متهم کردن پلیس امنیت اخلاقی ایران به هل دادن گراوند، که منجر به اصابت سر او به یک قطار بی‌حرکت شده است، گفت پلیس امنیت اخلاقی مشغول اعمال قانون پوشش اجباری مو در ورودی ایستگاه متروی شهدا بوده است.

طبق گزارش‌ها، صبح روز یکشنبه، گراوند به‌همراه دو نفر از دوستانش بدون حجاب در ایستگاه شهدا و در راه مدرسه بوده است که افسران زن پلیس امنیت اخلاقی به او نزدیک و با او درگیر می‌شوند.

سپس، به‌گفتهٔ هه‌نگاو، یکی از افسران، گراوند را در حین سوار شدن به قطار هل می‌دهد و باعث افتادن او می‌شود و او در اثر ضربه به‌سر بیهوش می‌شود.

این دختر نوجوان -- که اصالتاً اهل استان کردنشین کرمانشاه در غرب ایران است، اما با خانواده‌اش در تهران زندگی می‌کند -- روز پنجشنبه همچنان با وضع وخیم و تحت نظارت شدید عوامل رژیم در بیمارستان بستری است.

نیروهای امنیتی به بستگان گراوند اجازه نداده‌اند به او سر بزنند. نیروهای امنیتی بیمارستان را محاصره کرده‌اند و گزارشگران اجازهٔ ورود ندارد.

مریم لطفی، روزنامه‌نگار روزنامهٔ اصلاح‌طلب شرق در ایران، اقدام به ورود به بیمارستان کرده اما بلافاصله دستگیر شده است. روزنامهٔ شرق اعلام کرد که او بعداً آزاد شده است.

هه‌نگاو عکسی از یک بیمار بستری -- که به‌گفتهٔ این تارنما عکس گراوند است -- منتشر کرده که سرش باندپیچی شده و به لولهٔ تغذیه وصل است.

این عکس در تارنماهای خبری و شبکه‌های خبری دست‌به‌دست شده است.

به‌گفتهٔ هه‌نگاو، عوامل امنیتی حکومت پس از انتشار این عکس بیمارستان، تلفن‌های همراه تمام اعضای خانوادهٔ او را ضبط کرده‌اند تا ظاهراً نتوانند هیچ تصویر ضبط‌شده‌ای برای کسی بفرستند.

پوشش پنهانکاری

خبر حادثهٔ یکشنبه تا روز چهارشنبه مخفی ماند و سپس خبرگزاری دولتی ایرنا فیلم دوربین مداربستهٔ متروی تهران را پخش کرد و با مسعود درستی، مدیرعامل متروی تهران، نیز مصاحبه کرد.

درستی، موضوع دست‌داشتن افسران پلیس امنیت اخلاقی در این حادثه را تکذیب کرد و مدعی شد که افسران هیچ تماسی حتی کلامی با گراوند نداشته‌اند.

وی گفت این دختر نوجوان احتمالاً به‌دلیل افت فشار خون «افتاده است»، گرچه مشخص نیست چطور در نبود گزارش پزشکی به چنین نتیجه‌ای رسیده است.

درستی افزود در زمان وقوع حادثه، «یک مسافر که ظاهراً پزشک بوده به وضعیت گراوند رسیدگی کرده تا اینکه عوامل فوریت‌های پزشکی رسیده‌اند و وضعیت او را احیا و تثبیت کرده و او را به بیمارستان منتقل کرده‌اند».

او به ایرنا گفت: «شایعات مربوط به درگیری با عوامل مترو... نادرست است و فیلم دوربین مداربسته خلاف این ادعا را ثابت می‌کند».

ناظران خاطرنشان کردند با توجه به اینکه گراوند هنوز تحت نظارت‌های شدید در کما به‌سر می‌برد، واژهٔ «احیا» در سخنان درستی جالب توجه بوده است.

همچنین، آنها یادآور شدند که به‌نظر می‌رسد فیلم دوربین متروی تهران ویرایش شده باشد، چرا که حضور دختران نوجوان روی سکوی مترو دیده نمی‌شود و در عوض دوستان این خانم در حال بیرون کشیدن او از قطار دیده می‌شوند.

دو دوست گراوند، همان دو دختر نوجوانی که هنگام افتادنش پیش او بوده‌اند، هنوز شناسایی نشده و حرفی نزده‌اند.

روز چهارشنبه، رسانه‌های وابسته به دولت مدعی شدند افسران پلیس امنیت اخلاقی اکنون «حجاب‌بان» نام دارند و فقط «به زنان در مورد موهایشان تذکر می‌دهند و به هیچ‌گونه تماس فیزیکی متوسل نمی‌شوند».

بسیاری از مردم ایران با این ادعا مخالفند.

آنها می‌گویند رژیم پس از سهل گرفتن قوانین حجاب اجباری زنان طی یک سال اعتراضات سراسری که در پی مرگ مهسا امینی در بازداشت پلیس امنیت اخلاقی جریان داشت، دوباره این قوانین را با قوت به اجرا گذاشته است.

آنها می‌گویند اگر افسران پلیس امنیت اخلاقی در مترو با گراوند برخوردی نداشتند، دلیلی برای پنهانکاری وجود نداشت و دلیلی هم برای محدود کردن دسترسی به بیمارستان یا ضبط تلفن اعضای خانواده‌اش وجود نداشت.

ترس از سرنوشت ملت

بسیاری از افراد به حادثهٔ تلخ و مشابه مهسا امینی اشاره می‌کنند، که پس از درگیری با افسران پلیس امنیت اخلاقی بر سر پوشش مو به کما رفت و سپس روز ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ تحت بازداشت جان خود را از دست داد.

بسیاری از ایرانیان در شبکه‌های اجتماعی خواستار اقدام جدید جنبش «زن، زندگی، آزادی» شده‌اند؛ این جنبش اعتراضی پس از مرگ مهسا امینی به‌راه افتاد و ماه‌ها در سراسر کشور ادامه یافت.

اما بعضی از کسانی که با پیشتاز صحبت کرده بودند گفتند در صورت اعتراض نگران سرنوشت خود خواهند بود.

یک مادر ۵۲ سالهٔ ایرانی که مایل به ذکر نامش نبود گفت: «دوباره تراژدی شد؟ دوباره قرار است یک خانم جوان جانش را به‌خاطر روسری از دست بدهد؟!»

او به پیشتاز گفت: «من ترس جان دخترهایم را دارم. یکی‌شان ۱۹ سال دارد و آن یکی ۱۴ ساله است. مدرسه می‌روند؛ با مترو می‌روند؛ توی خیابان راه می‌روند. نمی‌خواهند موهایشان را بپوشانند و من هم نمی‌خواهم از سر ترس به این‌کار وادارشان کنم.»

وی افزود: «اما می‌خواهم دخترهایم زنده باشند و پیشرفت کنند، مثل هر مادر دیگری. چه‌کار باید بکنیم؟»

«اگر بیرون بریزیم و اعتراض کنیم، ممکن است دستگیر یا کشته شویم، مثل صدها نفر دیگری که در این یک سال گذشته کشته شدند. اگر هم کاری نکنیم و بی‌تفاوت بمانیم، آزادی نداریم.»

این مادر به پیشتاز گفت: «از سرنوشت‌مان به‌عنوان یک ملت می‌ترسم».