نوشتهٔ پیشتاز | 2023-11-08

به‌گفتهٔ ناظران و تحلیلگران، چهره‌ای که رژیم ایران غالباً از خود نشان داده چهرهٔ حکومتی است که مردم خودش را در اولویت نمی‌گذارد، و همین امر بسیاری از ایرانیان را به ابراز بی‌تفاوتی و حتی کینه نسبت به آرمان‌ها و اولویت‌های جهانی رژیم، از جمله جنگ مداوم اسرائیل و حماس، واداشته است.

حاتم قادری، استاد برجستهٔ علوم سیاسی در ایران، اوایل آبان‌ماه به وب‌سایت فارسی یورونیوز گفت علی خامنه‌ای، رهبر ایران، و مقام‌های ارشد رژیم می‌خواهند مردم نیز اولویت‌های خودشان را داشته باشند.

قادری، که در گذشته از انقلاب اسلامی و رژیم ایران تعریف کرده است، گفت در بحبوحهٔ جنگ مداوم اسرائیل و حماس، رژیم ایران می‌خواهد مردم اسرائیل را محکوم و از حماس حمایت کنند.

وی افزود اما در واقعیت، همان طور که رژیم روزبه‌روز بیشتر به مردم پشت کرده، مردم نیز به رژیم پشت کرده‌اند.

وی خاطرنشان کرد خامنه‌ای به مرور زمان حس مالکیت بیشتری نسبت به جامعه و مردم ایران پیدا کرده است، تا آنجا که ظاهراً فکر می‌کند شهروندان «غلامان» او هستند و باید همان اولویت‌های او را در ذهن داشته باشند و محترم بشمارند.

او در ادامه با اشاره به اینکه قانونی اساسی جمهوری اسلامی در ظاهر برای افراد ارزش قائل است و برخی حقوق را برای آنها محترم می‌شمارد، گفت: «به قانون اساسی هم نگاه نکنید» چون برای حکومت چیزی جز «یک ویترین» نیست و مفاد آن رعایت نمی‌شود.

قادری با انعکاس دیدگاه‌های چند تحلیلگر برجستهٔ دیگر گفت رژیم برای گریز از مشکلات حاد ایران تمرکز خود را روی «برخی ماجراهای خارجی» می‌گذارد.

وی افزود مردم ایران با مشکلاتی نظیر بیکاری گسترده، سرکوب زنان، افسردگی دانشجویان و اهل پژوهش و علم و هنر و فرار مستمر مغزها مواجهند.

او گفت رژیم به جای تمرکز بر مشکلات ملت، تمام حواس خود را جمع حماس کرده، که نوعی گریز از واقعیت است.

بی‌تفاوتی در ایران

یک پرستار ساکن ایران گفت: «هرچه مسئولان بیشتر در مورد رنج و بدبختی مردم فلسطین و یمن و بقیهٔ مسلمانان سراسر دنیا حرف بزنند و انتظار داشته باشند ما هم به آنها فکر کنیم و اهمیت بدهیم یا کمکشان کنیم، قشر متوسط خشمگین‌تر می‌شود».

این پرستار به شرط عدم افشای نامش گفت: «اکثر ایرانی‌های داخل یا خارج کشور که من می‌شناسم هوادار اسرائیل هستند».

این مرد به پیشتاز گفت: «من به‌عنوان پرستار نسبت به این فاجعه انسانی که طی هفته‌های گذشته در غزه اتفاق افتاده حس بدی دارم، ولی به‌دلیل حمایت تمام‌نشدنی رژیم از حماس نمی‌توانم به این موضوع اهمیت بدهم».

وی افزود: «وقتی تروریست‌ها در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به آمریکا حمله کردند، اکثر مردم ایران شوکه شدند و خیلی ناراحت شدند».

«ظرف چند ساعت، گروهی از مردم برای ادای احترام به قربانیان این حمله در یکی از میدان‌های اصلی تهران جمع شدند و شمع روشن کردند. من هم بین آنها بودم.»

او گفت: «حماس باید به عواقب چنین حمله‌ای برای مردم فلسطین فکر می‌کرده است»؛ وی همچنین افزود: «رژیم ایران باید روی مردم خودش تمرکز کند، که نیازمند و تشنهٔ توجه او هستند».

طبق گزارشی که روز دوشنبه (۱۵ آبان) در روزنامهٔ اصلاح‌طلب شرق منتشر شد، کورش احمدی، دیپلمات پیشین ایران، گفت مشهودترین واکنش مردم ایران نسبت به جنگ مداوم اسرائیل و حماس بی‌تفاوتی است.

او گفت این بی‌تفاوتی گرچه قابل دفاع نیست، قابل درک است.

مریم، که ۴۹ سال دارد و دستیار دندان‌پزشک است، گفت: «اکثر کسانی که من می‌شناسم هنوز کمی در مورد تجاوز روسیه به اوکراین احساساتی می‌شوند».

او با شرط عدم افشای نام خانوادگی‌اش به پیشتاز گفت: «شاید دلیلش تا حدی این باشد که اکثر مردم ایران با روسیه و روابط تهران و مسکو مخالفند».

این خانم گفت: «واکنشی که بیشتر ایرانی‌ها نسبت به جنگ اوکراین داشتند کاملاً با واکنش مردم نسبت به جنگ اسرائیل و حماس و همین‌طور واکنش آنها نسبت به جنگ بوسنی متضاد است».

وی افزود: «من آن موقع بچه بودم و یادم هست که همیشه به طرفداری از بوسنی تبلیغات می‌شد و رژیم اصرار داشت که باید به مردم بوسنی پول کمک کنیم چون مسلمان هستند».

«بعد از مدتی، همهٔ اطرافیانم از شنیدن اخبار بوسنی خسته شده بودند.»

این خانم گفت: «در این مورد هم همین‌طور است؛ رژیم سعی کرده مردم ایران از هر سنی را شستشوی مغزی بدهد و به آنها بقبولاند که اسرائیل خبیث است. اکثر مردم عادی ایران همیشه طرفدار اسرائیل بوده‌اند و از ۱۵ مهر به این طرف هم همین موضع را حفظ کرده‌اند.»

«لج ملی»

به گزارش چند رسانهٔ ایرانی، علی ربیعی، وزیر کار و سخنگوی دولت حسن روحانی، رئیس‌جمهوری پیشین ایران، گفته است: «مردم این کشور این روزها حتی از حمایت لفظی از فلسطینیان در مقابل حملات اسرائیل خودداری می‌کنند».

او گفت واکنش مردم را می‌توان «لج ملی» در مقابل رژیم توصیف کرد چرا که هر روز با فشارهای روزافزون دست و پنجه نرم می‌کنند؛ وی همچنین افزود این بی‌تفاوتی مردم «تقصیر دولت است که نسبت به نیازهای ملت بی‌توجه است».

خانمی به نام پونه که در ایران کتابدار است، گفت: «در ایران، همه می‌دانند که اکثر افراد شرکت‌کننده در تظاهراتی که برای تبلیغ آرمان‌های رژیم برگزار می‌شود، از کارمندان دولت یا اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هستند».

این خانم، که خواست نام خانوادگی‌اش ذکر نشود، به پیشتاز گفت: «بیشتر شرکت‌کنندگان می‌ترسند کارشان را از دست بدهند و به دستور دولت در تجمعات مثلاً برای حمایت از حماس یا حمایت از فلسطین شرکت می‌کنند و گفته می‌شود که به بعضی از آنها برای شرکت در تظاهرات پول هم می‌دهند».

«تعداد آدم‌های عادی که داوطلبانه در این راهپیمایی‌ها شرکت می‌کنند واقعاً کم است.»

او گفت: «من خودم کسان زیادی می‌شناسم که اگر می‌توانستند، حاضر بودند به نشان همبستگی با اسرائیل در خیابان جمع شوند؛ همان کاری که ایرانی‌های مقیم خارج در چند شهر دنیا انجام داده‌اند».

وی افزود: «من اگر بفهمم حتی یکی از دوستان یا اقوامم در خارج از کشور در راهپیمایی حمایت از فلسطین شرکت کرده، دیگر دوست ندارم با او ارتباط داشته باشم چون واقعاً از این کار عصبانی می‌شوم».

«مطمئنم اکثر قشر متوسط ایران هم همین حس را دارند.»