نوشتهٔ پیشتاز | 2025-01-07

بازدیدکنندگان خارجی در ایران، به‌ویژه روزنامه‌نگاران و دو تابعیتی‌ها، در معرض خطر تبدیل شدن به مهره‌های بازی برای استفاده در مذاکرات بین‌المللی رژیم ایران به‌عنوان بخشی از سیستم حساب‌شدهٔ «دیپلماسی گروگان‌گیری» هستند و این چیزی است که در دو مورد اخیر دیده می‌شود.

در حالی‌که چچیلیا سالا، خبرنگار ایتالیایی، نخستین ماه زندانی بودن خود را در زندان مخوف اوین تهران سپری می‌کند، سانتیاگو سانچز کوگدور، شهروند اسپانیایی کوهنورد و فوتبال‌دوست، یکمین سالگرد آزادی خود را پس از گذراندن ۱۵ ماه بازداشت سخت در ایران جشن می‌گیرد.

مصیبت‌های کوگدور، که توسط خبرگزاری فرانسه مستند شده است، از مهر ۱۴۰۱، یعنی زمانی که قرار بود یک پیاده‌روی ماجراجویانه از اسپانیا به قطر برای حضور در جام جهانی باشد، آغاز شد.

ارتباط خانواده‌اش با او چند هفته پیش از آغاز مسابقات جام جهانی کاملاً قطع شد.

یک پیام صوتی برای پدر و مادرش، که بعداً توسط یک شبکهٔ تلویزیونی پخش شد، حاکی از آن بود که او در تهران و عازم بندر عباس، واقع در تنگهٔ هرمز، بود و قصد داشت از آنجا با قایق به قطر برود.

سپس سکوت فرا رسید.

سلیا، مادر او، به خبرنگاران گفت: «بدترین دوران، ماه‌های نخست بود؛ چرا که هیچ‌کس نمی‌دانست او زنده است یا جان باخته است.»

بعدها مشخص شد که مقامات ایرانی، کوگدور را پس از دیدار او از مزار مهسا امینی بازداشت کرده‌اند. این در حالی بود که پس از مرگ مهسا امینی در بازداشت «پلیس امنیت اخلاقی» اعتراضات در سراسر کشور به‌راه افتاد.

واکنش حکومت شامل سرکوب‌های گسترده و بازداشت چندین شهروند خارجی بود که آنها را به داشتن ارتباط با این اعتراضات متهم کردند.

مهره‌های چانه‌زنی دیپلماتیک

در میان شهروندان خارجی‌ که در زندان‌های رژیم ایران نگهداری می‌شوند می‌توان به سیسیل کوهلر و ژاک پاریس، آموزگاران فرانسوی، ناهید تقوی آلمانی-ایرانی، و مهران رئوف، کنشگر ایرانی-بریتانیایی حقوق کارگران، اشاره کرد.

در حالی‌که تهران تأکید دارد این بازداشت‌ها از نظر حقوقی موجه هستند، دولت‌های بین‌المللی و گروه‌های حقوق بشری به‌طور مستمر آن‌ها را به‌عنوان «دیپلماسی گروگان‌گیری» برای فشار سیاسی و اقتصادی محکوم می‌کنند.

کوگدور پس از بازگشت به اسپانیا در گفت‌وگویی با سرویس اسپانیایی بی‌بی‌سی، محل حبس خود در بند ۲۰۹ زندان اوین را به‌عنوان «مکانی برای زجر کشیدن در سیاره‌ای دیگر» توصیف کرد.

او روزها را در سلولی بدون پنجره و بدون دسترسی به سرویس بهداشتی سپری می‌کرد و اجازه داشت تنها یک‌بار در هفته، با چشم‌بند، از سلول خارج شود.

او گفت: «من حتی با مورچه‌های آنجا صحبت می‌کردم. بر من چیزهایی گذشت که آنها را برای بدترین دشمنم هم آرزو نمی‌کنم.»

در حالی‌که کوگدور آزاد شده، سالا در دام رژیم ایران گرفتار شده است.

سالا به‌رغم داشتن روادید معتبر روزنامه‌نگاری صادر‌شده توسط ایران، در آذر ۱۴۰۳ با اتهامات مبهم «نقض قوانین جمهوری اسلامی» بازداشت شد – اقدامی که نشان‌دهندهٔ استراتژی مستمر رژیم ایران است.