نوشتهٔ پیشتاز | 2023-09-06

در نمونهٔ دیگری از دیپلماسی رو به گسترش گروگان‌گیری حکومت ایران، یک شهروند سوئدی که برای دستگاه دیپلماسی اتحادیهٔ اروپا کار می‌کند، بیش از ۵۰۰ روز در ایران زندانی شده است.

به گزارش یورونیوز، اتحادیهٔ اروپا روز سه شنبه (۱۴ شهریور) تأیید کرد که یوهان فلودروس، یک مقام ۳۳ سالهٔ اتحادیهٔ اروپا مستقر در بروکسل، در فروردین ۱۴۰۱ در فرودگاه تهران به اتهام جاسوسی دستگیر شده است.

این تأیید پس از آن صورت گرفت که نیویورک تایمز در گزارش روز دوشنبهٔ خود هویت فلودروس را -- که توسط ایران، اتحادیهٔ اروپا، و سوئد مخفی نگه داشته شده بود -- فاش کرد.

تایمز گفت که خبرنگاران این نشریه با شش نفر که از این پرونده مطلع بودند صحبت کردند و همهٔ آنها خواستند نامشان فاش نشود. همهٔ این افراد دست‌داشتن فلودروس در جاسوسی را تکذیب کردند.

وزارت امور خارجهٔ سوئد در گفت‌وگو با تایمز خبر جلب و بازداشت یک شهروند سوئدی ۳۰ ساله را که «به‌طور خودسرانه از آزادی خود محروم شده است» تأیید کرد و از مقامات ایرانی خواست او را آزاد کنند.

بنا بر گزارش‌های متعدد رسانه‌ها، این وزارتخانه اعلام کرد که پیرامون جزئیات این پرونده اظهار‌نظر نمی‌کند و دلیل آن محرمانه‌بودن است.

بخش مطبوعات این وزارتخانه در ایمیلی به تایمز گفت: «وزارت امور خارجه و سفارت سوئد در تهران به‌شدت در حال کار بر روی این پرونده هستند.»

«عمیقاً نگران و دلشکسته»

فلودروس در زندان مخوف اوین در تهران نگهداری می‌شود.

سال گذشته، وزارت اطلاعات ایران بدون نام بردن از فلودروس بیانیه‌ای دربارهٔ دستگیری او صادر کرد.

در این بیانیه آمده است: «یک شهروند سوئدی متهم به جاسوسی در سفرهایی که به ایران داشت، توسط واحد ضد‌جاسوسی این وزارتخانه تحت نظر بود.»

در این بیانیه آمده است: «تمام حرکت‌ها، روابط، و سفرهای او به شهرهای متعدد ایران (که برای اهداف گردشگری انجام نشده‌اند) تحت نظارت بوده است.»

به گزارش تایمز به‌نقل از افراد آگاه، فلودروس پیش از این بدون هیچ مشکلی به ایران سفر کرده بود و در هنگام دستگیری برای گذراندن تعطیلات با دوستان سوئدی خود به ایران سفر کرده بود.

روز سه‌شنبه، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیهٔ اروپا، به خبرنگاران گفت که فلودروس در سرویس اقدام خارجی اروپا مشغول به‌کار بوده است.

او افزود: «می‌خواهم تأکید کنم که خودم، کل تیم من، در همهٔ سطوح، نهادهای اروپایی در هماهنگی نزدیک با مقامات سوئدی -- که مسئولیت اولیهٔ حفاظت کنسولی را بر عهده دارند -- به‌همراه خانوادهٔ او، مقامات ایرانی را تحت فشار قرار داده‌ایم که او را آزاد کنند.»

«هر بار که ما جلسه‌های دیپلماتیک در همهٔ سطوح برگزار کردیم، من به این موضوع اشاره کردم. ما بی‌وقفه برای آزادی آقای فلودروس تلاش کرده‌ایم و به این کار ادامه خواهیم داد.»

در همین حال، خانوادهٔ فلودروس در بیانیه‌ای که توسط روزنامهٔ سوئدی «آفتونبلادت» منتشر شد، اظهار داشتند که «عمیقاً نگران و دلشکسته» هستند.

پیشینهٔ گروگانگیری

از زمان وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و با گروگانگیری دیپلمات‌های آمریکایی به‌مدت ۴۴۴ روز در تهران تاکنون رژیم ایران تعدادی از اتباع خارجی و دوتابعیتی را پس از سفر به ایران به اتهام جاسوسی دستگیر کرده است.

این رژیم تلاش کرده است که از آنها به‌عنوان اهرمی در مذاکرات با کشورهای غربی، به‌عنوان ابزاری برای ارعاب مخالفان، و دستاویزی برای گرفتن امتیاز -- مانند آزادی وجوه بلوکه‌شده یا مبادلهٔ زندانیان خود -- از کشورهای محل اقامتشان استفاده کند.

برای نمونه، رژیم ایران احمدرضا جلالی، شهروند ایرانی-سوئدی متخصص فوریت‌های پزشکی، را در فروردین ۱۳۹۵ در حالی که از به ایران سوئد سفر‌کرده بود بازداشت کرد.

جلالی در مهر ۱۳۹۶ به اتهام «افساد فی‌الارض» مجرم شناخته و به اعدام محکوم شد. «افساد فی‌الارض» یک عبارت قرآنی است که از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ تاکنون برای توجیه مجازات اعدام برای زندانیان سیاسی استفاده شده آست.

رژیم جمهوری اسلامی در طرح اتهام «تلاش برای سرنگونی رژیم» علیه کنشگران سیاسی پس از طرح اتهام دیگر یعنی «افساد فی‌الارض» سابقه دارد.

جلالی همچنان در زندان است، هرچند هنوز تاریخی برای آنچه مقامات دادگاه به‌عنوان اعدام قریب‌الوقوع او ذکر کرده‌اند، اعلام نشده است.

مقامات جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۹۶ هم کاووس سید امامی، استاد دانشگاه و فعال برجستهٔ محیط زیست کانادایی-ایرانی را به اتهام جاسوسی در ایران دستگیر کردند. او دو روز پس از دستگیری در شرایط مشکوک در حین بازداشت جان باخت. دولت جمهوری اسلامی مرگ او را خودکشی اعلام کرد.

مقامات رژیم، سید امامی و هفت محیط‌بان دیگر را به جمع‌آوری اطلاعات طبقه‌بندی‌شده دربارهٔ مناطق راهبردی ایران تحت عنوان انجام پروژه‌های زیست‌محیطی و تحقیقاتی، متهم کرده‌اند.

مراد طاهباز، بازرگان و حافظ محیط زیست ایرانی-آمریکایی، و سه تن از همکارانش نیز در دی‌ماه ۱۳۹۶ به «افساد فی‌الارض» متهم شدند.

این اتهام بعداً به «همکاری با دولت متخاصم» تغییر یافت.