نوشتهٔ مزدک رازی | 2023-11-13

نظرسنجی‌های متعدد نشان می‌دهد که اکثریت آشکاری از مردم ایران مخالف حکومت‌شان هستند. این در حالی است که اعتراضات سراسری گسترده و واکنش خشم‌آلود رژیم به آنها وضعیت موجود در ایران را متزلزل کرده است.

نتایج یک نظرسنجی که به‌تازگی در مورد محبوبیت رژیم ایران در میان مردم توسط مؤسسهٔ پژوهشی «گمان» در هلند منتشر شده است نشان می‌دهد که اکثریت بزرگی از مردم ایران مخالف حکومت هستند.

۸۱ درصد از پاسخ‌دهندگان در داخل کشور به این پرسش که «جمهوری اسلامی آری یا نه؟» پاسخ «نه» داده‌اند و تنها پاسخ ۱۵ درصد «آری» بوده است.

در تحولی جداگانه گروه هکری «بلک ریوارد» نیز یک گزارش درز‌کرده را که فارس نیوز برای حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تهیه کرده بود، منتشر کرده است.

گزارش فارس نیوز، وابسته به سپاه پاسداران، نشان می‌دهد که ۸۱ درصد از مردم ایران باور دارند اعتراضات خیابانی در کاهش معضلات اجتماعی آنها مؤثر است.

از سویی دیگر، رسانهٔ ایرانی «انصاف نیوز» با انتشار یافته‌های خود در گزارشی در سال ۱۴۰۱، نظر شماری از مردم استان‌های تهران، خراسان، خوزستان، آذربایجان شرقی، و اصفهان را در مورد انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ جویا شد.

انصاف نیوز بدون ارائهٔ عدد و رقم، گفت، «بسیاری» از پاسخ‌دهندگان به این پرسش با ابراز انزجار از وضعیت موجود در ایران، گفتند که آرزو می‌کردند انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ روی نداده بود.

پیشینهٔ اعتراضات

اعتراضات سال ۱۴۰۱ نخستین دور اعتراضاتی نبود که ایرانیان از طریق آن نارضایتی خود را از رژیم ابراز کردند.

یک رشته اعتراضات غیرمتمرکز ضدحکومتی در دی ۱۳۹۶ در مشهد و دیگر شهرهای بزرگ استان خراسان به‌راه افتاد و به سراسر ایران کشیده شد.

این اعتراضات با شعارهایی مانند «نه به گرانی» آغاز شد و در جریان آن مردم به سیاست‌های دولت حسن روحانی، رئیس‌جمهوری وقت، اعتراض کردند.

این اعتراضات که در آغاز فساد در درون رژیم و نرخ بالای بیکاری را هدف قرار داده بود، در شبکه‌های اجتماعی گسترش پیدا کرد و دامنهٔ آن افزایش یافت.

گسترهٔ این اعتراضات به‌تدریج از گلایه از مشکلات اقتصادی فراتر رفت و کار به نارضایتی از کل نظام سیاسی ایران کشیده شد و عمدتاً علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، را هدف قرار داد.

یکی از شعارهای پرکاربرد در این اعتراضات با اشاره به دو جناح سیاسی اصلی در ایران پس از انقلاب، «اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا» بود.

این شعار گسست مردم از ارکان رژیم -- حتی از گروه میانه‌روتر اصلاح‌طلبان -- را به نمایش گذاشت.

در آبان ۱۳۹۷، اعتراضات گسترده‌تری به‌وقوع پیوست که بعدها از آن به‌عنوان «آبان خونین» یاد شد.

اعتراضات این بار پس از سهمیه‌بندی مجدد بنزین و افزایش ۲۰۰ درصدی قیمت آن توسط دولت آغاز شد.

بنا بر گزارشی که خود وزارت اطلاعات حکومت ایران منتشر کرد، اعتراضات پس از افزایش شدید قیمت بنزین به ۲۹ استان و صدها شهر کشیده شد.

رژیم حاکم بر ایران مطابق معمول با توسل به اتهام‌زنی معمول خود مدعی شد که «دشمنان خارجی» سبب دامن‌زدن به ناآرامی در کشور شده‌اند.

«رژیم ویرانگر»

بهزاد کسمایی، تحلیلگر مسائل ایران در آمریکا، گفت: «یکی از بارزترین ویژگی‌های اعتراضات سراسری و چند‌ماههٔ سال ۱۴۰۱ ایران بیزاری از انقلاب اسلامی و رژیم کنونی، در همهٔ اشکال و طیف‌های سیاسی، بود.»

او به پیشتاز گفت: «رژیم ایران بار دیگر این خیزش را هم به عوامل خارجی نسبت داد.»

او گفت: «دولت ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری به‌شدت تندرو ایران، مصائب مردم را صرفاً به مشکلات اقتصادی تقلیل داد و اصلاح‌طلبان و دولت قبلی [دولت روحانی] را مسئول این مشکلات معرفی کرد.»

کسمایی گفت: «جمهوری اسلامی کشور را ویران کرده و آن را به بن‌بست کشانده است.»

بسیاری از چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب در ایران ضمن تأکید بر نارضایتی مردم از حکومت، نسبت به «خطر» قریب‌الوقوع اعتراضات گسترده‌تر به مقامات حکومت هشدار داده‌اند.

از جملهٔ آنها می‌توان به حسین مرعشی، دبیرکل حزب اصلاح‌طلب «کارگزاران سازندگی» که در دولت‌های گذشته مسئولیت‌های مختلفی را بر عهده داشته است، اشاره کرد.

مرعشی در مصاحبه‌ای که اردیبهشت گذشته پس از سرکوب جنبش «زن، زندگی، آزادی» انجام داد، گفت: «۷۵ درصد مردم ایران از رژیم ناراضی هستند و اگر تصمیم بگیرند که بار دیگر به خیابان‌ها بیایند، هیچکس جلودار آنها نیست.»

در ایران بسیاری از مردم احساس می‌کنند با وجود رژیم کنونی هیچ مسیری رو به جلو وجود ندارد، از جملهٔ این افراد یک آموزگار ۴۱ ساله است که به‌شرط ناشناس ماندن با پیشتاز گفت‌وگو کرد.

او در این رابطه به «اقتصاد فلج، انزوای جهانی، فقدان آینده برای جوانان، فساد، و تبعیض» اشاره کرد.