نوشتهٔ أنس البار | 2023-11-10

طبق گزارش‌ها، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران با گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی در منطقه و نمایندگان گروه تروریستی حماس یک اتاق عملیات مشترک تشکیل داده است.

گفته می‌شود کار این اتاق عملیات انجام مأموریت‌های اکتشافی برای جمع‌آوری داده از میدان و آماده‌سازی طرح‌ها برای مدیریت تحرکات و فعالیت گروه‌های مسلح وفادار به رژیم ایران در عراق، سوریه و لبنان است.

تحلیلگران به خبرگزاری الفاصل وابسته به پیشتاز گفتند رژیم ایران به‌اندازه‌ای قدرت ندارد که بر سر جنگ اسرائیل و حماس در غزه وارد یک نبرد منطقه‌ای مستقیم شود.

این تحلیلگران گفتند، اما ایران ممکن است از طریق راهبرد معروف خود در زمینهٔ «دخالت نیابتی» وارد عمل شود، یعنی وابستگان خود را نیابتاً وارد درگیری کرده و تنش و ناآرامی ایجاد کند.

اما تا حدی این گمانه‌زنی هم وجود دارد که خود جمهوری اسلامی ممکن است شایعهٔ تشکیل اتاق عملیات جدید را پخش کرده باشد تا دشمنان خود را تهدید کند و خود را قوی‌تر نشان دهد.

حملات گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی

طبق چند مورد از اظهارات حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجهٔ ایران، از جمله اظهار نظر او در ۲۴ مهرماه، جمهوری اسلامی به این نکته اشاره کرده است که گروه‌های نیابتی آن برای انجام «اقدام پیش‌دستانه» آماده‌اند. گفتنی است که ایران با سلاح و پول از این گروه‌ها حمایت می‌کند.

از ۱۵ مهرماه که حماس از خاک غزه حملهٔ تروریستی علیه اسرائیل انجام داد، گروه‌های شبه‌نظامی هم‌سو با رژیم ایران دست به حملاتی در چند کشور منطقه زده‌اند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، روز ۲۷ مهرماه یک کشتی نیروی دریایی ایالات متحده در دریای سرخ چند موشک و پهپاد را که از سوی حوثی‌های مورد حمایت رژیم ایران در یمن شلیک شده بود سرنگون کرده است.

سرتیپ پت رایدر، سخنگوی پنتاگون، با اعلام اینکه این ناوشکن سه «موشک کروز حملهٔ زمینی و چند پهپاد» را رهگیری کرده است، افزود این حمله را «نیروهای حوثی در یمن» احتمالاً به‌سمت اهدافی در اسرائیل انجام داده‌اند.

پس از ادعای یک گروه شبه‌نظامی مبنی بر شلیک چند پهپاد به‌سمت نیروهای واشنگتن، یک مقام آمریکایی گفت نیروهای آمریکا و متحدان آن که در سوریه با داعش می‌جنگند نیز روز اول آبان مورد حمله قرار گرفته‌اند، اما تلفاتی وجود نداشته است.

این مقام آمریکایی به جزئیات حمله اشاره نکرد، اما گروهی که خود را مقاومت اسلامی در عراق می‌نامد پیش‌تر در همان روز گفته بود که تعدادی پهپاد علیه نیروهای آمریکایی در تنف و مالکیهٔ سوریه شلیک کرده است.

همین گروه این ادعا را نیز مطرح کرده بود که روز ۲۹ مهرماه به نیروهای آمریکا در عراق حمله کرده است -- حمله‌ای که به‌گفتهٔ ایالات متحده قابل تأیید نیست -- و از سوی دیگر، نیروهای آمریکا نیز در اواخر مهرماه دو پهپاد را در این کشور سرنگون کردند.

تلاش رژیم ایران برای پنهان کردن نقش خود

عبدالقادر النایل، پژوهشگر مسائل سیاسی، به الفاصل گفت: «ایران قصد دارد بدون اینکه مستقیماً در خط مقدم باشد از گروه‌ها و شبه‌نظامیان وفادار به خود در عراق و منطقه به‌عنوان "اهرم فشار" استفاده کند».

او گفت این همان نقشی است که جمهوری اسلامی همیشه حفظ می‌کند تا از «گسترش درگیری‌ها به داخل خاک خود و خدشه‌دار شدن امنیتش» جلوگیری کند. بالاخره دوست ندارد خطر کند و می‌خواهد هیچ هزینه‌ای برای فعالیت‌های مخرب خارجی‌اش ندهد.»

نایل گفت رژیم ایران اکنون در تلاش است «تا از این درگیری تازه (در غزه) برای دست‌یافتن به منافعی که به‌نفع خودش است بهره بگیرد و تا حد ممکن از همهٔ تبعات آن در منطقه نفع ببرد».

وی افزود این رژیم هرگز به «راه انداختن جنگ مستقیم» فکر نمی‌کند چون از خسارات آن گریزان است.

نایل خاطرنشان کرد رژیم ایران از یک‌ سو خود را از اقدامات تلافی‌جویانه مصون می‌دارد و از سوی دیگر اهمیت چندانی برای جان غیرنظامیان یا تبعات جدی «بازیچه‌های» خود در کشورهای محل دخالت آنها قائل نیست.

وی به این موضوع اشاره کرد که این کشورها در شرایط کنونی هم به‌دلیل دخالت‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی درگیر افول اقتصادی و شرایط ناپایداری هستند.

او گفت: «عراق فاصله چندانی با قلب توفان ندارد و تهران سعی دارد پای آن را وسط بکشد و در فرآیند تصمیم‌گیری سیاسی و امنیتی آن تأثیر بگذارد تا این کشور را غرق در چالش‌ها و مشکلات کند».

هماهنگی بین گروه‌های نیابتی رژیم ایران

نایل گفت اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، و افسران سپاه این اتاق عملیات جدید را با هدف هماهنگی تمام گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی، از جمله حزب‌الله لبنان، گروه‌های شبه‌نظامی متعدد در عراق و دیگر گروه‌های نیابتی در سوریه، تشکیل داده‌اند.

وی در توضیح این مطلب گفت موضوع این است که این اتاق عملیات نقش «سنگر [خواهد داشت] و در چند جبهه عمل خواهد کرد، خصوصاً جبههٔ لبنان اگر اوضاع در جهت اعمال زور علیه ایران بچرخد».

طی روزهای اخیر، سیل ویدیوها و عکس‌هایی که در مرز جنوبی لبنان از سرکردگان گروه‌های شبه‌نظامی عراقی هم‌سو با رژیم ایران گرفته شده در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.

ابو آلاء الولائی، سرکردهٔ کتائب سیدالشهداء، و اکرم الکعبی، سرکردهٔ حرکت‌النجباء، در «خط اول سرکردگان گروه‌های شبه‌نظامی عراقی» قرار دارند که گفته می‌شود به اتاق عملیات مستقر در جنوب لبنان پیوسته‌اند.

به‌گفتهٔ منابعی در شبکه‌های اجتماعی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به همهٔ گروه‌های شبه‌نظامی خود در منطقه گفته است که نام‌نویسی عناصر جدید مایل به حضور در جبههٔ لبنان را با وعدهٔ حقوق بالا آغاز کنند.

الشرق الاوسط گزارش کرد که سرکردگان گروه‌های شبه‌نظامی با همراهی افراد مسلح به سوریه و لبنان سفر کرده‌اند و به‌نظر نمی‌رسد مأموریت آنها برای نبرد باشد، بلکه بیشتر ماهیت اکتشافی و هماهنگی با دیگر گروه‌های شبه‌نظامی در اماکن مرزی دارد.

اما تحلیلگران این احتمال را نیز منتفی نمی‌دانند که این تحرکات شبه‌نظامی و تبلیغات مرتبط با آن در شبکه‌های اجتماعی ممکن است «پیام‌های تبلیغاتی» رژیم ایران باشد.

روز ۱۶ مهرماه، یک روز پس از حملهٔ تروریستی حماس به اسرائیل، خبرگزاری فارسی‌زبان رادیو فردا به‌نقل از دو منبع نزدیک به گروه‌های شبه‌نظامی هوادار جمهوری اسلامی گفت همان روز جلسه‌ای در بغداد تشکیل شده است.

گفته می‌شود مقام‌های رژیم ایران و سران برخی از گروه‌های شبه‌نظامی عراقی مورد حمایت ایران در آن جلسه حضور داشته‌اند و مقام‌های ایرانی حاضر در جلسه خواستار «تشدید تبلیغات رسانه‌ای ضداسرائیل و موافق حماس در عراق» شده‌اند.

آنها همچنین خواستار «تشکیل یک مرکز ثبت‌نام داوطلبان» شده‌اند، اما تأکید کرده‌اند که «تا دستور داده نشده است» اقدامی صورت نگیرد.