نوشتهٔ پیشتاز | 2024-02-01

با افزایش حملات شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران علیه نیروهای آمریکا در منطقه، که جدیدترین مورد آن یک حملهٔ پهپادی مرگبار در اردن بود، خطر تشدید درگیری‌های کنونی در منطقه بالا می‌رود چرا که ایالات متحده قول اقدام تلافی‌جویانه علیه عاملان را داده است.

ایالات متحدهٔ آمریکا در حملهٔ پهپادی شامگاه شنبه (۷ بهمن) به پایگاهی در شمال‌شرق اردن در نزدیکی مرز سوریه شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران را مقصر دانست؛ در این حمله، سه نیروی آمریکایی کشته و ۳۴ تن دیگر مجروح شدند.

جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، روز یکشنبه در بیانیه‌ای گفت: «ما می‌دانیم که کار گروه‌های شبه‌نظامی تندروی مورد حمایت ایران در سوریه و عراق بوده است.»

او قول «بازخواست همهٔ افراد مسئول طبق زمان و شیوهٔ مورد انتخاب ما» را داد.

لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده، در بیانیهٔ جداگانه‌ای گفت شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران مسئول بوده‌اند و «کلیهٔ اقدامات لازم را برای دفاع از ایالات متحده، نیروها و منافعمان انجام خواهیم داد».

یک گروه فراگیر موسوم به مقاومت اسلامی در عراق که شامل کتائب حزب‌الله، عصائب اهل‌الحق و دیگر گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت ایران است مسئولیت حملات انجام‌شده به سه پایگاه، از جمله یک پایگاه در مرز اردن و سوریه، را بر عهده گرفت.

دیوید کامرون، وزیر امور خارجهٔ انگلیس، با انتشار مطلبی در شبکهٔ اجتماعی ایکس این حملهٔ «گروه‌های شبه‌نظامی هم‌سو با ایران» را محکوم کرد و خواستار «تشنج‌زدایی ایران در منطقه» شد.

خبرگزاری رسمی پترا در اردن گفت اردن نیز «این حملهٔ تروریستی [علیه] نیروهای ایالات متحده را که در مبارزه با تروریسم و تأمین امنیت مرز با اردن همکاری دارند محکوم کرده است».

عراق روز دوشنبه خواستار «پایان دادن به چرخهٔ خشونت» در خاورمیانه شد.

باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق، در بیانیه‌ای گفت «دولت عراق تنش‌زایی فعلی را محکوم می‌کند» و افزود دولت این کشور حاضر است «در زمینهٔ برقراری قوانین بنیادین برای جلوگیری از تبعات بیشتر در منطقه و مهار تشدید درگیری همکاری کند».

نیروهای آمریکا در پایگاهی معروف به برج ۲۲ در نزدیکی مرز اردن با عراق و سوریه فعالیت می‌کنند.

به‌گفتهٔ ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام)، حدود ۳۵۰ پرسنل ارتش و نیروی هوایی ایالات متحده در این پایگاه حضور دارند و وظایف پشتیبانی انجام می‌دهند، که از آن جمله حمایت از ائتلاف بین‌المللی علیه «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) است.

برج ۲۲ از پادگان تنف پشتیبانی می‌کند، که در آن‌سوی مرز سوریه واقع شده و طی سال‌های گذشته به‌طور مرتب هدف حملهٔ شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران قرار گرفته است.

تکذیب‌های ایران قابل قبول نیست

ایران روز دوشنبه گفت هیچ ارتباطی با حملهٔ صورت‌گرفته علیه این پایگاه مرزی دورافتاده در اردن نداشته است و اتهامات مطروحه در خصوص پشتیبانی از گروه‌های شبه‌نظامی مسئول حملهٔ هوایی را نیز تکذیب کرد.

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجهٔ ایران، در بیانیه‌ای گفت «جمهوری اسلامی ایران از گسترش درگیری در منطقه استقبال نمی‌کند» و افزود تهران «در تصمیمات گروه‌های مقاومت ... دخالتی ندارد».

ایران پیش‌تر گفته بود وظیفهٔ خود می‌داند که از آنچه «گروه‌های مقاومت» در منطقه می‌نامد حمایت کند، اما همچنان اصرار می‌ورزد که این گروه‌ها در تصمیم‌گیری و عمل «مستقل» هستند.

با توجه به بودجهٔ مستقیمی که این گروه‌ها از تهران می‌گیرند و آموزش‌ها و سلاح‌هایی که از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دریافت می‌کنند، تکذیب‌های ایران مبنی بر دست نداشتن در این حملات قابل قبول نیست.

از ۱۵ مهرماه که حماس، گروه نیابتی ایران، دست به حملهٔ تروریستی علیه اسرائیل زد، تنش‌ها در منطقه بالا گرفته است.

تهران حملهٔ حماس را «موفقیت» نامید، اما با وجود سال‌ها تأمین بودجه و آموزش این گروه، هر گونه دست داشتن در آن را تکذیب کرد.

به‌گفتهٔ پنتاگون، از اواخر مهرماه، نیروهای آمریکا و متحدان آن در عراق و سوریه هدف حدود ۱۶۰ حمله قرار گرفته‌اند، و واشنگتن نیز در هر دو کشور حملات هوایی تلافی‌جویانه انجام داده است.

مسئولیت بسیاری از حملات انجام‌شده علیه پرسنل آمریکا را گروهی معروف به مقاومت اسلامی در عراق بر عهده گرفته است.

یکی از این حملات اوایل دی‌ماه در سوریه انجام شد و نشان داد چگونه این حملات بی‌ملاحظه موجب تضعیف تلاش‌ها علیه داعش می‌شود و تلفات غیرنظامی و خسارات مالی به بار می‌آورد.

در لبنان نیز خشونت‌هایی در ارتباط با گروه‌های مورد حمایت ایران رخ داده است، آنچنانکه تبادل آتش فرامرزی بین حزب‌الله و اسرائیل تقریباً هر روز صورت می‌گیرد.

از اواخر آبان، حوثی‌های یمن با حمایت گستردهٔ ایران اقدام به حمله و ایجاد مزاحمت برای کشتی‌های عبوری از خطوط کشتی‌رانی بین‌المللی در دریای سرخ کرده‌اند.

حملات صورت‌گرفته علیه کشتی‌های تجاری بین‌المللی باعث اختلال گسترده در تردد کشتی‌رانی و بازرگانی دریایی جهان شده و افزایش قیمت نفت و دیگر کالاهای حیاتی را رقم زده است.

ایالات متحده و انگلیس به‌منظور تلافی حملات حوثی‌ها حملات هوایی علیه پایگاه‌های حوثی در یمن انجام داده‌اند.

دولت ایالات متحده روز ۲۷ دی‌ماه دوباره نام حوثی‌ها را به‌دلیل حملات مکرر علیه کشتی‌رانی بین‌المللی در دریای سرخ در فهرست نهادهای «تروریستی» قرار داد.

گرچه تهران اقرار به تسلیح و تأمین بودجهٔ حوثی‌ها نمی‌کند، رژیم ایران آشکارا حمایت تمام‌عیار خود را نثار این گروه کرده و برای هرج‌ومرجی که در دریای سرخ به‌راه انداخته‌اند بی‌دریغ از آنها تمجید کرده است.

علی خامنه‌ای، رهبر ایران، روز ۲۶ دی‌ماه در سخنرانی خود گفت حوثی‌ها «انصافاً کار بزرگی انجام داده‌اند».