نوشتهٔ پیشتاز و خبرگزاری فرانسه | 2023-11-01

گزارشگر ویژهٔ سازمان ملل متحد در زمینهٔ حقوق بشر ایران روز سه‌شنبه (۹ آبان) گفت جنگ اسرائیل و حماس باعث افزایش جسارت رژیم برای «سرکوبگری» بیشتر در داخل کشور شده است، کشوری که روحانیون حاکمش همواره از شبه‌نظامیان فلسطینی جانبداری کرده‌اند.

جاوید رحمان، کارشناس حقوق بشر با حکم شورای حقوق بشر ژنو، گفت جمهوری اسلامی پس از آغاز اعتراضات سراسری در پی مرگ مهسا امینی در شهریور ۱۴۰۱ درگیر واکنش نسبت به حیثیت از دست رفتهٔ خود بوده است؛ پلیس مهسا امینی را به‌دلیل عدم رعایت قوانین سختگیرانهٔ حجاب عمومی بازداشت کرده بود.

رحمان در میزگردی که گروه هواداری اتحاد ملی دموکراسی در ایران در واشنگتن برگزار کرده بود گفت: «از همان موقع مشغول برنامه‌ریزی برای سرکوب بیشتر بودند».

او گفت: «در ارتباط با بحران کنونی، بیش از پیش جسارت پیدا کرده‌اند چون فکر می‌کنند مسیر انتقادات داخلی، و سرکوبگری داخلی، را با تبدیل شدن یا ادعای تبدیل شدن به سرکردهٔ هواداران... جنبش فلسطین عوض کرده‌اند».

رهبران ایران بارها به اسرائیل هشدار داده‌اند و از سوی دیگر، شورشیان حوثی مورد حمایت ایران در یمن مدعی شده‌اند که در سه عملیات جداگانه به‌سمت این کشور پهپاد یا موشک بالستیک پرتاب کرده‌اند و حزب‌الله لبنان نیز به‌سمت شمال اسرائیل موشک شلیک کرده است.

تلاش برای کنترل روایت

از ابتدای جنگ، رسانه‌های دولتی را سیل تمجید شبه‌نظامیان حماس، نگرانی در مورد غزه و روایت‌های ضد‌اسرائیلی فراگرفته و کوچک‌ترین اشاره به رویدادهای داخلی اخیر که همچنان کانون توجه مردم و ناظران جهانی است غرق این سیل شده است.

در ابتدای این جنگ، ایران غرق در اخبار سه تحول بزرگ بود: وضعیت دختر نوجوانی که به‌دلیل عدم پوشش موی سرش مورد ضرب‌وشتم یکی از عوامل رژیم قرار گرفته و به کما رفته بود، یک فعال برجستهٔ زندانی که برندهٔ جایزه صلح نوبل شد و وضعیت وخیم اقتصاد ایران.

در چند روز اول بعد از افتادن و بستری شدن آرمیتا گراوند -- دختر ۱۶ ساله‌ای که روز نهم مهرماه به کما رفت -- حکومت اخبار را در لفافه نگه داشت چون قطعاً نگران اعتراضات بالقوه و تکرار حوادث بعد از مرگ مهسا امینی بود.

گراوند روز ششم آبان درگذشت.

به‌گفتهٔ فعالان، او روز نهم مهرماه در متروی تهران بر سر موضوع عدم رعایت پوشش اجباری مو و نداشتن روسری با چند افسر پلیس زن مشاجرهٔ لفظی پیدا کرده و سپس به‌شدت مجروح شده بود.

مسئولان ایران این موضوع را با قوت رد کرده و پافشاری کرده‌اند که آرمیتا در اثر افت فشار خون افتاده و خودش آسیب دیده است.

رسانه‌های تندرو هر روز در مورد بی‌تقصیری رژیم در سرنوشت این دختر نوجوان سرمقاله‌ها نوشتند و مدعی شدند دسیسه‌ای که نام «پروژهٔ آرمیتا» روی آن گذاشته بودند نتوانسته منجر به اعتراضات شود.

پس از آنکه حماس، گروه شبه‌نظامی مورد حمایت ایران، به اسرائیل حمله کرد، رسانه‌های ایرانی موج اخبار این بحران رو به گسترش را بر سر مخاطبان خود ریختند و کلاً از محتوای مرتبط با «پروژهٔ آرمیتا» فاصله گرفتند.

در همین اثنا، دولت ایران نیز تصمیم کمیتهٔ نوبل برای اعطای جایزهٔ صلح نوبل امسال به نرگس محمدی، زندانی و فعال برجستهٔ حقوق بشر، را «حرکتی مغرضانه و سیاسی‌کاری» خوانده است.

رسانه‌های وابسته به رژیم به‌نقل از مقام‌های ایران محمدی را فردی توصیف کردند که بارها به ارتکاب جرم «محکوم» شده است.

این قضیهٔ ناخوشایند برای رژیم در میان پوشش لحظه به لحظهٔ رسانه‌های دولتی از جنگ حماس و اسرائیل نیز محو شده است.

از زمان انتخاب ابراهیم رئیسی به ریاست‌جمهوری، رسانه‌های وابسته به رژیم وضعیت وخیم اقتصاد تقریباً ورشکستهٔ ایران را با ملایمت بیشتر و انتقادات کمتر از دولت پوشش داده‌اند.

در اثر سقوط آزاد ارزش پول ملی، تورم افسارگسیخته و افزایش نرخ بیکاری، اقتصاد ایران در آستانهٔ فروپاشی قرار گرفته است.

به‌محض اینکه جنگ بین اسرائیل و حماس کلید خورد، رسانه‌های داخلی تمرکز خود را روی نیازهای فلسطینی‌ها و وضعیت وخیم ساکنان غزه گذاشتند و از پرداختن به مسائل اقتصادی خود ایران خودداری کردند.