نوشتهٔ پیشتاز و خبرگزاری فرانسه | 2023-11-01

لندن -- در شرایطی که مقام‌های اسرائیل و آمریکا تلاش خود را برای کشف منابع مالی حماس و ردیابی وجوه غیرقانونی از طریق ارزهای دیجیتال تشدید کرده‌اند، تحلیلگران می‌گویند رمزارزها به تازه‌ترین جبههٔ این جنگ رو به وخامت تبدیل شده‌اند.

آری ردبورد، رئیس سیاست‌گذاری جهانی در یک شرکت تخصصی ردیابی رمزارزها به نام تی‌آر‌اِم لبز، گفت اکنون در اثر این تلاش‌ها فعالیت‌های کمتری برای انتقال رمزارز در شبکه‌های حامی طرفدار حماس انجام می‌شود.

ردبورد گفت: «از ابتدای جنگ از برخی جهات شاهد فعالیت بسیار کمتری هستیم».

وی افزود این امر «در درجه اول به این دلیل است که اسرائیل در توقف این تلاش‌های جمع‌آوری کمک مالی بسیار تهاجمی و موفق عمل کرده است».

رمزارز راهی سریع برای جابه‌جایی پول نقد محسوب می‌شود، تحت نظارت بانک مرکزی هیچ کشوری نیست و کمتر از روش‌های متداول انتقال بانکی قابل ردیابی است.

دنیای تاریک ارزهای دیجیتال، که مبتنی بر فناوری غیرمتمرکز بلاک‌چین است، به دلیل جذابیت غیرقابل شناسایی بودنش برای تراکنش‌های غیرقانونی شهرت پیدا کرده است.

پلیس اسرائیل چند هفته پیش فاش کرد که تعدادی حساب مرتبط با حماس را از طریق باینسن، بزرگ‌ترین صرافی رمزارزها در جهان، شناسایی و مسدود کرده است. کاربرد این حساب‌ها «درخواست کمک مالی در شبکه‌های اجتماعی» بوده است.

یک سخنگوی بایننس گفت «از قوانین رسمی بین‌المللی در زمینه تحریم‌ها پیروی می‌کند و شمار کمی از حساب‌های مرتبط با وجوه غیرقانونی را مسدود می‌کند».

ردبورد، که پیشتر مشاور ارشد دولت ایالات متحده بوده است، گفت حماس حداکثر از سال ۱۳۹۸ به پذیرش رمزارز روی آورده است تا بتواند از طریق شبکه پیام‌رسانی تلگرام و حتی وب‌سایت خود کمک مالی دریافت کند.

حماس در فروردین‌ماه تصمیم گرفت به دلیل افزایش نظارت جهانی بر بیت‌کوین، بزرگترین واحد پولی دیجیتال جهان، دیگر از طریق بیت‌کوین پول نقد قبول نکند.

جمع‌آوری کمک‌های مالی با رمزارز اکنون از طریق شبکه‌ای از گروه‌های حامی مرتبط با حماس انجام می‌شود.

از ابتدای این جنگ، تی‌آراِم لبز کیف پول‌های مجازی مرتبط با این گروه‌های حامی را به دقت زیر نظر گرفته است. این شرکت به این نتیجه نیز رسیده که حجم جابه‌جایی پول نقد بسیار کمتر از حد معمول شده است.

ردبورد یادآور شد با گذشت دو هفته از حملهٔ حماس به اسرائیل در روز ۱۵ مهرماه، یک گروه حامی حماس به نام «غزه حالا» در یکی از کیف پول‌های رمزارز خود کمتر از ۶٫۰۰۰ دلار کمک دریافت کرده است.

این رقم در مقایسه با کل ۸۰۰٫۰۰۰ دلاری که از زمان ایجاد این کیف پول در مرداد ۱۴۰۰ دریافت شده بسیار ناچیز است.

با این حال، مقام‌ها به خوبی می‌دانند که دارایی‌های دیجیتال بخش کوچکی از یک مجموعه پیچیده تأمین مالی است.

طبق برآورد وزارت امور خارجه ایالات متحده، ایران سالانه ۱۰۰ میلیون دلار به گروه‌های فلسطینی از جمله حماس کمک می‌کند.

وزارت خزانه‌داری ایالات متحده روز ۲۶ مهرماه نام ۱۰ نفر از اعضا، عوامل و تسهیلگران مالی حماس را در غزه و نیز در سودان، ترکیه، الجزایر و قطر در فهرست سیاه قرار داد.

تعدادی از اعضای حماس که دارایی‌های یک سبد سرمایه‌گذاری مخفی را مدیریت می‌کرده‌اند، یک تسهلیگر مالی مستقر در قطر با روابط نزدیک با رژیم ایران و یکی از فرماندهان کلیدی حماس هدف این تحریم‌ها بوده‌اند.

یک صرافی ارزهای مجازی مستقر در غزه و متصدی آن نیز هدف این تحریم‌ها قرار گرفته‌اند.

«قطعهٔ کوچک پازل»

ردبورد گفت: «رمزارز قطعهٔ بسیار کوچکی از یک پازل بزرگ‌تر تأمین مالی برای حماس است».

او گفت: «نگاه آنها به ایران است؛ آنها... برای فلسطینی‌ها مالیات وضع می‌کنند؛ شبکه‌ای از خیریه‌ها و حامیان خارج‌نشین دارند که کمک‌های مالی خود را به روشی غیر از رمزارز ارسال می‌کنند.»

«اما رمزارز هم نقش مهمی دارد.»

ارزهای دیجیتال هنوز هم جریان درآمدی چشمگیری برای حماس و دیگر گروه‌های متحد آن دارند.

به گفتهٔ شرکت تحلیلی و نرم‌افزاری اسرائیلی «بیت‌اوکی»، نشانی‌های رمزارزی که طبق تشخیص اسرائیل با حماس در ارتباطند در فاصله زمانی مرداد ۱۳۹۹ تا تیر ۱۴۰۲ حدود ۴۱ میلیون دلار پول دریافت کرده‌اند.

این شرکت افزود دیگر نشانی‌های رمزارز مرتبط با جهاد اسلامی در فاصلهٔ زمانی مهر ۱۴۰۱ و شهریور ۱۴۰۲ بیش از ۱۵۴ میلیون دلار پول دریافت کرده‌اند و بعضی از آنها همچنان فعالند.

برخی از دست‌اندرکاران این حوزه به سادگی از این موضوع چشم‌پوشی می‌کنند.

جوبی کارپنتر، کارشناس این صنعت، می‌گوید: «برخی از کسب‌وکارها در زمینه دارایی‌های رمزنگاری‌شده، خواسته یا ناخواسته، اجازهٔ سوءاستفاده از اکوسیستم کریپتو را می‌دهند».

وی افزود: «در مواردی که صرافی‌ها در حوزه‌های قضایی با قوانین ضعیف یا فاقد قوانین نظراتی مستقرند، این روند نیز قوت می‌گیرد».