نوشتهٔ نهاد طوبالیان | 2025-02-22

بیروت -- مقام‌ها و تحلیلگران گفتند دولت جدید لبنان با مسدود کردن پروازهای تجاری ایران به بیروت، چالشی بزرگ برای تلاش‌های تهران در استفاده از مسیرهای هوایی برای تأمین مالی حزب‌الله به‌وجود آورده است.

در ۲۵ بهمن، لبنان یک پرواز هواپیمایی ماهان را با ۳۵۰ مسافر مسدود کرد.

فائز رسامنی، وزیر امور عام‌المنفعه و حمل‌ونقل، این تصمیم را به درخواست نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، گرفت.

در پی دریافت گزارش‌های اطلاعاتی مبنی بر استفادهٔ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از پروازها برای قاچاق پول نقد به حزب‌الله از طریق فرودگاه بین‌المللی رفیق حریری بیروت، این تصمیم گرفته شد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، ادارهٔ کل هوانوردی کشوری لبنان در ۲۵ بهمن اعلام کرد در اجرای «تدابیر امنیتی بیشتر»، بعضی از پروازها از جمله پروازهای مبدأ ایران تا ۳۰ بهمن «موقتاً تغییر مسیر یافته‌اند».

اما در اقدامی که به‌تعبیر ناظران نوعی بازپس‌گیری کنترل عملیات‌های فرودگاه از زیر نفوذ حزب‌الله است، مقام‌های لبنان بعداً تعلیق پروازها را به‌مدت نامحدود تمدید کردند.

خلیل الحلو، کارشناس مسائل نظامی، به پیشتاز گفت: «ایران از طریق پروازهای فاقد برنامهٔ هواپیمایی ماهان به فرودگاه بیروت، برای حزب‌الله پول نقد می‌فرستاده است، اما این رویه با اقدام دولت جدید در بازپس‌گیری کنترل فرودگاه از حزب‌الله تغییر کرد.»

او گفت: «این پروازها فرودگاه بیروت و غیرنظامیان را به‌خطر انداخته بود.»

این ممنوعیت با واکنش‌های فوری همراه بود، آنچنانکه حامیان حزب‌الله جاده‌های فرودگاه را بستند و به جانشین فرمانده یکی از نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد حمله کردند.

نیروی موقت سازمان ملل متحد در لبنان این اقدامات را محکوم کرد و آن را «نقض فاحش قوانین بین‌المللی» دانست.

تنگنای مالی

حسان قطب، مدیر مرکز تحقیقات و مشاورهٔ لبنان، گفت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همواره از خطوط هوایی غیرنظامی و واسطه‌های دیپلماتیک ایرانی و عراقی برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی و جابه‌جایی پول و سلاح به حزب‌الله استفاده کرده است.

او به پیشتاز گفت: «حزب‌الله بدون این شیوهٔ تأمین مالی در ضعیف‌ترین وضعیت قرار گرفته و نزد حامیان خود شرمنده شده است.»

تدابیر امنیتی در فرودگاه بیروت گسترش یافته و شامل افزایش بازرسی پروازهای ایرانی و عراقی و حتی چمدان‌های دیپلماتیک شده است.

به‌گفتهٔ الحلو، دست‌کم دو هواپیمای ایرانی از شهریورماه تاکنون مجوز فرود نگرفته‌اند و این موضوع اعتراضاتی را برانگیخته که نشان‌دهندهٔ آسیب‌پذیری حزب‌الله بدون بودجهٔ ایران است.

او گفت گرچه حزب‌الله ادعا می‌کند که پروازهای مسدودشده حامل غیرنظامیان بوده است، پاسخ پرخاشگرانهٔ این حزب نشان از حضور عوامل درگیر در این انتقالات پولی دارد.

الحلو افزود ممنوعیت این پروازها با قطعنامهٔ ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد مطابقت دارد و نشان‌دهندهٔ تعهد لبنان نسبت به بازپس‌گیری حاکمیت مستقل و مهار گسترش سلاح‌های غیرمجاز است.

قطب خاطرنشان کرد: «کشور لبنان، با سرپرستی دولت جدید، مصمم به پایان دادن به نابسامانی در گسترش سلاح‌ها و اغتشاشات خیابانی حزب‌الله است.»

وی افزود: «اجرای قطعنامهٔ ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، با موضوع خلع سلاح کلیهٔ گروه‌های مسلح لبنانی و غیرلبنانی، تنها راهکار مناسب است.»