نوشتهٔ پیشتاز | 2024-02-23

سازمان‌های توسعهٔ بین‌المللی، شرکت‌های کشتی‌رانی تجاری و دولت‌ها هشدار داده‌اند که حملات حوثی‌های مورد حمایت ایران علیه کشتی‌رانی تجاری در دریای سرخ موجب کندی تجارت و به خطر افتادن اقتصاد جهانی شده است.

آجای بانگا، رئیس بانک جهانی، روز ۲۳ بهمن طی سخنرانی خود در اجلاس جهانی دولت‌ها در دبی، چالش‌های دریای سرخ را در ردهٔ مهم‌ترین چالش‌های پیش روی چشم‌انداز اقتصاد جهانی دانست.

جنگ روسیه علیه اوکراین و درگیری‌های پیوسته در خاورمیانه از دیگر چالش‌های مهم هستند.

بانگا گفت وقتی «این متغیرها را به آنچه هم‌اکنون شاید کندترین رشد ۳۵، ۴۰ سال گذشته باشد اضافه می‌کنید... وضعیتی پدیدار می‌شود که باید از نزدیک پایش کنیم».

کریستالینا جورجیوا، مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول، ضمن سخنرانی در همین رویداد نسبت به این درگیری‌های فزاینده و «خطر گسترش [تنش‌ها] در کانال سوئز» هشدار داد.

افت درآمد کانال سوئز

عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری مصر، روز ۳۰ بهمن گفت درآمد کانال سوئز تا این لحظه از سال جاری میلادی در اثر حملات حوثی‌ها به کشتی‌رانی «۴۰ تا ۵۰ درصد کاهش یافته است».

سیسی در کنفرانسی با حضور شرکت‌های نفتی گفت کانال سوئز «قبلاً برای مصر حدود ۱۰ میلیارد دلار در سال درآمد داشته است» و خاطرنشان کرد که مصر باید همچنان به شرکت‌ها و هم‌پیمانان پول بدهد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، در اواسط بهمن در کنفرانس تجارت و توسعهٔ سازمان ملل متحد هشدار داده شد که حجم تردد تجاری از کانال سوئز طی دو ماه قبل از آن ۴۲ درصد افت کرده است.

به‌گفتهٔ این کنفرانس، شمار هفتگی کشتی‌های کانتینری عبوری از کانال سوئز ۶۷ درصد در مقیاس سالانه افت کرده است. از سوی دیگر، تردد نفتکش‌ها ۱۸ درصد و تردد کشتی‌های فله‌بر حامل گندم و زغال‌سنگ ۶ درصد افت کرده و حمل‌ونقل گاز متوقف شده است.

کانال سوئز در سال مالی ۲۰۲۳-۲۰۲۲ برای مصر که واردکنندگان و صرافی‌های آن در تأمین دلار با مشکل مواجهند حدود ۸/۶ میلیارد دلار درآمد داشته و منبعی حیاتی برای تأمین ارز خارجی و همچنین گردشگری و انتقال پول بوده است.

افت سود شرکت مرسک

شرکت مرسک، غول کشتی‌رانی جهان، روز ۱۹ بهمن از افت شدید سود خالص خود در سال ۲۰۲۳ خبر داد و نسبت به «بلاتکلیفی» در سال ۲۰۲۴ به‌دلیل حملات حوثی‌ها در دریای سرخ هشدار داد.

این گروه پیش‌بینی سود اصلی خود را برای سال ۲۰۲۴ کاهش داد -- سود اصلی یعنی عواید شرکت پیش از کسر بهره، مالیات، افت ارزش و استهلاک -- و آن را به دامنه‌ای بین ۱ تا ۶ میلیارد دلار رساند.

مرسک گفت: «بلاتکلیفی زیاد در مورد مدت و میزان اخلال در دریای سرخ همچنان باقی است، آنچنانکه مدتی از یک فصل تا یک سال کامل در طیف توصیه‌ها منعکس شده است.»

مرسک و دیگر شرکت‌های کشتی‌رانی، مسیر کشتی‌های خود را از دریای سرخ دور کرده و آنها را به عبور از مسیر طولانی‌تر و پرهزینه‌تر دور دماغهٔ جنوبی آفریقا ملزم کرده‌اند.

شرکت قطر انرژی، که یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) است، از جمله شرکت‌هایی است که تصمیم گرفته‌اند تا مسیر کشتی‌های خود را از دریای سرخ جدا کنند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، اگر یک کشتی مسیر قطر تا اروپا را از طریق دماغه امید آفریقا طی کند، حدود نُه روز به طول سفر ۱۸ روزهٔ آن افزوده می‌شود.

سعد الکعبی، وزیر انرژی قطر، روز ۳۰ بهمن در یک مراسم کلنگ‌زنی در مجتمع پتروشیمی رأس لفان گفت این موضوع باعث اضافه‌شدن هزینه، زمان و «موانع تحویل واقعی» می‌شود.

او گفت شاید در کوتاه‌مدت محسوس نباشد «اما اگر بلندمدت باشد، آن موقع مخل نقل و انتقال خواهد بود... یعنی حجم خالصی که منتقل می‌شود، اگر یک سال کامل را در نظر بگیریم».

کعبی گفت: «چه ال‌ان‌جی باشد و چه نفت خام یا میعانات ال‌پی‌جی [گاز نفتی مایع‌شده]، قضیه برای همهٔ این فرآورده‌ها دقیقاً یک چیز است.»

وقت و هزینهٔ بیشتر

آرسنیو دومینگز، رئیس سازمان بین‌المللی دریانوردی، به خبرگزاری فرانسه گفت سازمان متبوعش «به‌طور خستگی‌ناپذیری» در تلاش است تا بحران دریای سرخ را حل کند، چرا که این موضوع موجب اخلال شدید در حمل‌ونقل جهانی کالاها شده است.

او گفت هدف سازمان بین‌المللی دریانوردی «فراهم‌کردن تدابیر عملی و عملیاتی [است] تا کشتی‌ها بتوانند به کارکرد خود ادامه دهند».

دومینگز گفت فرستادن کشتی‌ها به دور دماغهٔ جنوبی آفریقا «راهکار ایده‌آل نیست» چون باعث افزایش هزینهٔ حمل‌ونقل و در نهایت افزایش بهای بار می‌شود.

وی در ادامه توضیح داد: «اکنون بیش از ۶۰ درصد از تناژ سالانه را داریم که در شرایط عادی از کانال سوئز عبور می‌کند ولی الآن جنوب آفریقا را دور می‌زند.»

دومینگز افزود هزینهٔ بیمه نیز بالا رفته و افزایش مصرف سوخت هم هزینه‌های بیشتری به‌بار آورده است. تأثیر انسانی نیز وجود دارد، چرا که خدمه باید تعداد روز بیشتری روی دریا باشند.