نوشته خبرگزاری فرانسه | 2023-09-05

ناظر هسته‌ای سازمان ملل متحد روز دوشنبه (۱۳ شهریور) بابت «عدم پیشرفت» در خصوص مسائل حل‌نشده، از جمله نصب مجدد دوربین‌های نظارتی مربوط به برنامه هسته‌ای تهران و نیز ارائه توضیح درباره رد اورانیوم یافت‌شده در دو سایت از قبل اعلام‌نشده، ابراز تأسف کرد.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیش از دو سال است که در زمینه نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی با مشکل رو‌به‌روست. گفتنی است که تهران از ابتدای توافق هسته‌ای بین‌المللی سال ۱۳۹۴ فعالیت‌های هسته‌ای خود را افزایش داده است.

دو گزارش محرمانه که به رؤیت خبرگزاری فرانسه رسیده درست چند روز قبل از نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بررسی پیشرفت ایران در برطرف کردن نگرانی‌های این سازمان ارائه شده است.

به گفته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در پیوند با نصب مجدد تجهیزات نظارتی که بر اساس توافق سال ۱۳۹۴ نصب و بعداً توسط ایران برداشته شده «هیچ پیشرفت بیشتری» حاصل نشده است.

تهران در اسفندماه متعهد شد که این دستگاه‌های نظارتی را بار دیگر فعال کند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یادآور شد از بهمن ۱۳۹۹ به هیچ یک از داده‌های ثبت‌شده توسط دوربین‌های نظارتی خود در ایران دسترسی نداشته است.

آژانس گفت: «تنها داده‌های ثبت‌شده موجود از خرداد ۱۴۰۱، داده‌هایی است که توسط دوربین‌های نصب‌شده در کارگاه‌های اصفهان در اردیبهشت ۱۴۰۲ جمع‌آوری شده است»؛ آژانس افزود اینکه ایران دسترسی به «همه داده‌های ضبط‌ شده موجود» را میسر کند امری «ضروری» است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره عدم پیشرفت تهران در توضیح رد مواد هسته‌ای یافت‌شده در دو سایت اعلام‌نشده -- تورقوزآباد و ورامین -- گفت: «از ایران می‌خواهد به طور جدی و پایدار در راستای اجرای تعهدات با آژانس همکاری کند».

«بیش از ۱۸ برابر» مقدار مجاز

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی جداگانه گفته است که کل ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران -- به دلایل فنی -- کمتر از مقدار آن در اردیبهشت بوده است، اما این مقدار همچنان بیش از ۱۸ برابر حد تعیین‌شده در توافق سال ۱۳۹۴ با غرب، موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، است.

کل ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تا تاریخ ۲۸ مرداد ۳۷۹۵.۵ کیلوگرم برآورد شده، که نسبت به اردیبهشت ۹۴۹ کیلوگرم کاهش داشته است.

در توافق برجام، حد مجاز این مواد ۲۰۲.۸ کیلوگرم تعیین شده است.

ذخایر اورانیوم غنی‌شده تا سقف ۶۰ درصد اکنون به ۱۲۱.۶ کیلوگرم رسیده، که نسبت به ۱۱۴.۱ کیلوگرم اردیبهشت‌ماه افزایش یافته است.

برای استفاده در سلاح هسته‌ای، سطح غنی‌سازی حدود ۹۰ درصد مورد نیاز است.

یک دیپلمات ارشد که به شرط عدم افشای نامش با خبرگزاری فرانسه گفتگو کرده بود، گفت کند شدن رشد ذخایر اورانیوم نزدیک به درجه بمب در ایران ممکن است به دلیل یک تصمیم سیاسی یا فنی باشد.

ایران همچنین ۵۳۵.۸ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با غنای حداکثر ۲۰ درصد دارد.

یک دیپلمات دیگر هم به خبرگزاری فرانسه گفت بحث در مورد محکوم کردن ایران در نشست آتی شورای حکام به دلیل عدم پیشرفت «عمیقاً ناامیدکننده» مورد اشاره در گزارش همچنان ادامه دارد.

علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین‌المللی بحران، در این باره گفت: «وضعیت، همان طور که اغلب در مورد ایران اتفاق می‌افتد، یک گام به جلو و یک گام به عقب است».

«اما این وضعیت بحران را حل نمی‌کند، بلکه صرفاً آن را به تعویق می‌اندازد.»