نوشتهٔ پیشتاز | 2024-01-29

مقامات آمریکایی می‌گویند که ایالات متحده به‌طور مخفیانه دربارهٔ توطئه تروریستی علیه شهر کرمان به ایران هشدار داده بود، اما جمهوری اسلامی نتوانست از وقوع این بمب‌گذاری‌های انتحاری که در روز ۱۳ دی باعث کشته و زخمی شدن ده‌ها تن از ایرانیان شد، جلوگیری کند.

به‌گفتهٔ ناظران، رژیم ایران -- که درگیر ایجاد تنش در دریای سرخ، تنگهٔ هرمز، سوریه، عراق، یمن، لبنان، و اوکراین است -- بار دیگر بی‌توجهی خود به ایمنی و امنیت شهروندانش را نشان داد.

وال استریت ژورنال روز پنجشنبه (۵ بهمن) گزارش داد، واشنگتن از پیش به ایران هشدار داده بود که شاخهٔ خراسان «دولت اسلامی عراق و سوریه» (داعش خراسان) برای اجرای این دو بمب‌گذاری انتحاری، که منجر به کشته‌شدن حداقل ۸۴ تن و زخمی شدن صدها تن دیگر شد، در حال توطئه است.

مقامات به وال استریت ژورنال گفتند، اطلاعات به‌دست‌آمده «از لحاظ مکانی و زمانی به‌اندازهٔ کافی دقیق بود و می‌توانست برای حکومت ایران در خنثی کردن حملهٔ ۱۳ دی یا دست‌کم به حداقل رساندن تلفات آن مفید باشد.»

با این حال، ایران نتوانست از وقوع این انفجارهای مرگبار در جریان مراسم یادبود قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در شهر کرمان،‌ واقع در جنوب شرقی کشور، جلوگیری کند.

داعش خراسان با پذیرش مسئولیت این حمله گفت که دو تن از عوامل آن کمربندهای انفجاری را منفجر کرده بودند.

این دو بمب‌گذاری خونین‌ترین حمله در داخل ایران از زمان روی کار آمدن رژیم کنونی در سال ۱۳۵۷ تاکنون بود.

به‌گفتهٔ یک مقام آمریکایی،‌ قبل از این حمله «دولت آمریکا در هشداری خصوصی به ایران گفته بود که یک تهدید تروریستی در درون مرزهای ایران وجود دارد.»

این مقام آمریکایی گفت: «دولت ایالات متحده یک سیاست دیرینهٔ وظیفهٔ هشدار را دنبال کرد که در کابینه‌های مختلف برای هشدار دادن به دولت‌ها دربارهٔ تهدیدهای بالقوه مرگبار به اجرا گذاشته شده است.»

«این هشدارها تا حدودی به این دلیل صادر می‌شوند که ما نمی‌خواهیم شاهد از دست رفتن جان بی‌گناهان بر اثر حملات تروریستی باشیم.»

اما به‌رغم این هشدار، ایران تلاش کرده است که آمریکا و اسرائیل را مسئول این حمله معرفی کند.

به گزارش وال استرین ژورنال، سرلشکر حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در جریان یک مراسم بزرگداشت قربانیان این حمله در کرمان گفت که داعش «امروزه ناپدید شده است» و افراط‌گرایان «فقط به‌عنوان مزدوران» در جهت منافع آمریکا و اسرائیل عمل می‌کنند.

این مقامات گفتند که مقامات جمهوری اسلامی نه دربارهٔ این هشدارها به ایالات متحده پاسخ دادند، و نه مشخص شد که چرا نظام حاکم بر ایران نتوانست این حمله را خنثی کند یا از شدت آن بکاهد.

اولویت‌های نابجا

در شرایطی که مردم ایران از ناامنی، نرخ بالای تورم، و بیکاری رنج می‌برند، سپاه نیروهای نیابتی خود را در سراسر خاورمیانه آموزش می‌دهد و تجهیز می‌کند تا خواسته‌های رژیم را اجرا کنند و سیاست‌های توسعه‌طلبانهٔ آن را پیش ببرند.

در سال مالی گذشته نیز مشابه سال‌های قبل، اولویت بخش عمده‌ای از بودجهٔ ایران به سپاه پاسداران، نیروهای مقاومت بسیج که گروه شبه‌نظامی هم‌سو با سپاه است، نیروهای وابسته به آن، و همچنین نهادهای تبلیغاتی رژیم اختصاص یافته بود.

حمایت دیرینهٔ رژیم ایران از حوثی‌ها در یمن به‌تازگی پس از آنکه ده‌ها فقره حمله در آبراه راهبردی دریای سرخ سبب تهدید خطوط حیاتی کشتی‌رانی و به خطر افتادن جان دریانوردان شد، در کانون توجه قرار گرفته است.

حوثی‌ها از اواخر آبان تاکنون تلاش کرده‌اند بیش از ۳۰ کشتی را در خطوط کشتیرانی بین‌المللی هدف حمله قرار دهند و برای آنها مزاحمت ایجاد کنند.

ستاد فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده (سنتکام) گفت: «این موارد غیرقانونی شامل حملاتی است که با استفاده از موشک‌های بالستیک ضد‌کشتی، هواپیماهای بدون سرنشین، و موشک‌های کروز در دریای سرخ و خلیج عدن انجام شده است.»

در نتیجه، ایالات متحده و بریتانیا با پشتیبانی کشورهای دیگر، حمله‌های محدود و متناسبی را علیه مکان‌های حوثی‌ها در یمن انجام داده‌اند تا ضمن تضعیف توانایی‌های نظامی حوثی‌ها، از کشتیرانی جهانی محافظت کنند.

واشنگتن جمهوری اسلامی را مسئول افزایش حملات حوثی‌ها به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ دانسته و گفته است که چنانچه حمایت حکومت تهران نباشد، این گروه قادر به تهدید مسیر مهم کشتیرانی جهانی نخواهد بود.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجهٔ ایالات متحده، روز ۲۰ دی گفت: «ایران با ارائهٔ تجهیزات فناوری و داده‌های اطلاعاتی به اجرای این حملات، که بر زندگی مردم تأثیر واقعی دارد، کمک و از آنها حمایت می‌کند.»

در همین حال، رژیم ایران از طریق نیروهای نیابتی خود در سوریه، عراق، و لبنان به فعالیت‌های بی‌ثبات‌کنندهٔ خود ادامه می‌دهد. این فعالیت‌ها حتی در پاکستان، جایی که ایران ادعا می‌کند با موشک‌ها و پهپادها پایگاه‌های گروه شبه‌نظامی جیش‌العدل را در روز ۲۶ دی هدف قرار داد، روی داده است.

ایران به‌دلیل صدور انواع پهپاد و فناوری پهپادی به روسیه هم به‌شدت مورد انتقاد بوده است. روسیه از این پهپادها برای حمله به اوکراین و هدف قرار دادن غیرنظامیان و زیرساخت‌های غیرنظامی استفاده می‌کند.

شکست‌های امنیتی

اولویت‌های نابجای ایران سبب نارضایتی و خشم در کشور شده است. اعتراضات گسترده در ایران از اواخر سال ۱۴۰۱ وضعیت موجود در ایران را متزلزل کرده است.

برای بسیاری از ایرانیان، سرمایه‌گذاری‌های برون‌مرزی و هزینه‌های گزاف حکومت در جنگ‌های نیابتی خارجی، چیزی جز فقر، بی‌ثباتی، و حتی مرگ به‌دنبال نداشته است.

رژیم به‌جای حمایت از اقتصاد متزلزل ایران، ترجیح داده است که منابع رو به کاهش خود را صرف سپاه پاسداران و نیروهای نیابتی منطقه‌ای آن کند. این در حالی است که رژیم مدام به توانایی‌های نظامی فزایندهٔ خود می‌بالد.

اگرچه ایران تلاش کرده است نقش خود را در تولید و صدور پهپادهایی که نیابتی‌ها و متحدانش برای اجرای حملات در خاورمیانه و اوکراین به‌کار می‌برند، پنهان کند، شواهد و مدارک رد پای جمهوری اسلامی در این رابطه را آشکار می‌کند.

به‌گفتهٔ تحلیلگران، نظام حاکم بر ایران به‌رغم تمام لاف‌‌زنی‌هایش دربارهٔ توانایی‌های نظامی، قادر نبود از اجرا شدن مرگبارترین حملهٔ تروریستی چند دههٔ اخیر در خاک ایران جلوگیری کند.

الکس وطن‌خواه، مدیر برنامهٔ ایران در اندیشکدهٔ مؤسسهٔ خاورمیانه، گفت که حملهٔ داعش خراسان شکست تحقیرکننده‌ای برای جمهوری اسلامی بود.

وطن‌خواه به وال استریت ژورنال گفت: «عوامل داعش توانستند وارد شوند و در زادگاه سلیمانی حمله کنند. سرخط خبرها کاملاً گویاست: جمهوری اسلامی قادر به محافظت از سرزمین ایران نیست.»