نوشتهٔ پیشتاز | 2025-01-28

به‌گفتهٔ منابع نظامی، خنثی‌سازی موفقیت‌آمیز یک موشک بالستیک میان‌برد که حوثی‌ها به‌سمت اسرائیل پرتاب کرده بودند نشان‌دهندهٔ کارآمدی سامانه‌های پیشرفتهٔ پدافند موشکی آمریکا در ممانعت از حملات گروه‌های نیابتی رژیم ایران است.

این موضوع نشان‌دهندهٔ محدودیت توانمندی‌های نظامی متعارف رژیم ایران نیز هست.

یک آتشبار پدافند مرحلهٔ پایانی در ارتفاع بالا (تاد) متعلق به ایالات متحده در ششم دی‌ماه توانست موشک بالستیک میان‌بردی را که حوثی‌ها به‌سمت اسرائیل پرتاب کرده بودند خنثی کند؛ این مورد، نخستین خنثی‌سازی جنگی این سامانه به‌شمار می‌رود.

به گفته تارنمای ناینتین فورتی فور، تصاویر ویدیویی نشان می‌دهد که موشک رهگیری شده با سرعتی مافوق صوت حرکت می‌کند و مسافتی بیش از ۷۰۰ مایل را طی می‌کند.

این آتشبار تاد از مهرماه در اسرائیل مستقر شده است تا پدافندهای این کشور در برابر حملات احتمالی موشکی و پهپادی ایران تقویت شود.

ایالات متحدهٔ آمریکا پیش‌تر نیز در سال ۱۳۹۸ یک آتشبار تاد را به‌منظور آموزش و رزمایش پدافند هوایی یکپارچه در اسرائیل مستقر کرده بود.

پت رایدر، دبیر مطبوعاتی پنتاگون، در ۲۲ مهرماه گفت استقرار سامانهٔ فعلی نشان‌دهندهٔ «تعهد محکم» ایالات متحده نسبت به دفاع از اسرائیل و شهروندان آمریکایی در اسرائیل در برابر هر گونه حملهٔ آتی ایران با موشک‌های بالستیک است.

به گفته تارنمای وار زون، برای اسرائیل، این سامانه شبکه قدرتمند دفاع موشکی موجود را که شامل سامانه‌های فلاخن داوود و ارو دو می‌شود، تقویت می‌کند.

اتکای ایران به گروه‌های نیابتی

سعید جعفری، تحلیلگر شورای آتلانتیک، در فروردین ۱۴۰۳ گفت راهبرد تهران در به‌کارگیری گروه‌های نیابتی مانند حوثی‌ها تلاشی محاسبه‌شده برای حفظ «انکارپذیری موجه‌نما» در حملات انجام‌شده علیه اهداف منطقه‌ای است.

ایران در رویارویی مستقیم با اسرائیل محدودیت‌های بزرگی دارد و فاقد توانمندی‌های فنی و متحدان قدرتمند است.

حمیدرضا عزیزی، پژوهشگر مستقل مؤسسهٔ امور امنیتی و بین‌المللی آلمان، گفت: «دکترین دفاعی ایران اساساً بر دفاع نامتقارن استوار است.»

او به اتکای زیاد تهران به صنایع موشکی و پهپادی در کنار گروه‌های نیابتی اشاره کرد.

سرلشکر تومر بار، فرمانده نیروی هوایی اسرائیل، گفت کشورش تاکنون تنها بخش کوچکی از قدرت نظامی خود را علیه حوثی‌ها به‌کار گرفته است.

او به گاردین گفت: «ما توانمندی بسیار بیشتری داریم.»

جعفری گفت ورای محدودیت‌های نظامی، ایران با چالش‌های داخلی مختلفی نیز روبه‌روست، از جمله رکود اقتصادی و نارضایتی گستردهٔ اجتماعی و سیاسی، که باز گزینه‌های درگیری مستقیم را برای آن محدود می‌کند.

بازداری تهدیدهای نامتقارن

به‌گفتهٔ رایدر، استقرار سامانهٔ تاد در اسرائیل جزئی از «تعدیل‌های گسترده‌تری [است] که ارتش ایالات متحده طی ماه‌های اخیر اعمال کرده» تا از این کشور در برابر تهدید گروه‌های همسو با ایران محافظت کند.

استقرار این سامانه نشان‌دهندهٔ تحول در ابعاد امنیت منطقه است، منطقه‌ای که سامانه‌های پیچیدهٔ پدافند هوایی نقشی حیاتی در بازداری تهدیدهای نامتقارن ایفا می‌کنند.

تحلیلگران مسائل نظامی می‌گویند در شرایطی که مقام‌های رژیم ایران به راهبرد خود در استفاده از گروه‌های نیابتی ادامه می‌دهند، حضور سامانه‌هایی نظیر تاد باعث می‌شود توانایی آنها در تهدید متحدان آمریکا به‌میزان چشمگیری با مشکل مواجه شود.